Tag: ubuntu

Opublikowane w

Ubuntu – płatne bezpieczeństwo

Ubuntu LTS kojarzy się nam z dystrybucją stabilną i bezpieczną, prawda? Otóż niezupełnie tak jest. Bowiem nie wszystkie pakiety w Ubuntu LTS (np. 20.04 LTS czy 22.04 LTS) otrzymują aktualizacje bezpieczeństwa. Przynajmniej nie za darmo. Od strony technicznej, które pakiety otrzymują aktualizacje (main), a które niekoniecznie (universe) przeczytacie w artykule na nfsec.pl, podobnie jak o genezie szumu wokół Ubuntu i repozytorium ESM (Expanded Security Maintenance).

Zarys sytuacji

Zamiast na stronie technicznej, skupię się na stronie etycznej i prawnej. Sytuacja wygląda bowiem na dość skomplikowaną. Tytułem wprowadzenia niezbędny skrót. Ubuntu w ramach Ubuntu Pro daje między innymi dostęp do repozytorium ESM, które zawiera łatki bezpieczeństwa do tych pakietów z repozytorium universe, do których zostały one przygotowane przez opłaconych przez Ubuntu maintainterów, zamiast przez maintainerów ze społeczności. Osoby fizyczne (personal) mogą bezpłatnie korzystać z Ubuntu Pro na maksymalnie 5 systemach. Natomiast firmy (enterprise) powinny zapłacić za dostęp, albo… nie korzystać z załatanych pakietów. Jest jeszcze trzecia kategoria – edukacja (education, research, and academia). Też powinni kupić, ale dostaną zniżkę w niejawnej wysokości.

Abonament na bezpieczeństwo

Mam mocno mieszane uczucia w stosunku do tego podejścia. Z jednej strony nie ulega wątpliwości, że maintainerzy, którzy wykonali na zlecenie pracę, której nikt nie chciał podjąć się za darmo, powinni otrzymać wynagrodzenie. Z drugiej strony, jest to podcinanie gałęzi, na której się siedzi i z której Ubuntu wyrasta. Bowiem maintainterzy społeczności mogą dojść do wniosku, że nie ma sensu robić za darmo tego, za co inni otrzymują wynagrodzenie. To z czasem może przełożyć się na gorsze wsparcie wolnego oprogramowania, w szczególności dystrybucji opartych o pakiety deb.

Kolejny aspekt to pewnego rodzaju szantaż w stosunku do użytkowników. Niby system i oprogramowanie są za darmo, ale jak chcesz mieć bezpiecznie, to zapłać… Płatne bezpieczeństwo to skomplikowane zagadnienie. Co powiecie na abonament na ABS, poduszki powietrzne czy pasy bezpieczeństwa w aucie? Albo jeszcze lepiej: hamulce w wersji zwykłej i pro, te drugie zapewniające krótszą drogę hamowania? I wszystko to rzecz jasna w formie abonamentu, czyli wszędzie jest zamontowane, ale trzeba zapłacić, by było aktywne.

Opłata za udostępnianie

No i ostatnia sprawa – czy Ubuntu może w ogóle brać pieniądze za udostępnianie oprogramowania na wolnych licencjach? Ograniczę się do licencji GPL. Zarówno wersja druga, jak i trzecia GPL wprost mówi, że akt udostępnienia oprogramowania może być zarówno darmowy, jak i płatny. Czyli Ubuntu może żądać wynagrodzenia za udostępnienie oprogramowania.

Jednak jednocześnie GPL zabrania zmiany licencji[1], a licencjonobiorca nabywa wszystkie prawa. W szczególności prawo do dalszej dystrybucji. Czyli czy dowolna osoba może skorzystać z Ubuntu Pro w wersji personal, pobrać z repozytorium ESM pakiety lub kod źródłowy i udostępnić je na swoim serwerze każdemu chętnemu? IANAL, ale wygląda na to, że tak. Przynajmniej te pakiety/patche wydane na licencji GPL.

O sprawie zaczęło się robić głośno dopiero teraz i sam jestem ciekaw, czy jakoś bardziej się to rozwinie i jak się ostatecznie skończy. Trzeba pamiętać, że Ubuntu Pro to znacznie więcej, niż tylko dostęp do załatanych pakietów z repozytorium universe w ramach ESM. To także możliwość aktualizacji kernela bez konieczności restartu systemu, support 24/7. Być może lepszą strategią dla Canonical byłoby udostępnienie patchy społeczności za darmo? Tym bardziej, że z prawnego punktu widzenia raczej są na przegranej pozycji, przynajmniej w kontekście licencji GPL.

[1] Pomijam tu przypadki oprogramowania wydawanego równolegle na kilku licencjach. Wówczas można wybrać, którą licencję się wybrało i modyfikować tylko kod na tej wybranej, dystrybuując go zgodnie z jej – i tylko jej – postanowieniami.

Opublikowane w

Pretekst

Od jakiegoś czasu szukałem pretekstu, żeby pobawić się maszynkami z Ampere A1 od Oracle. Poza tym, w zadaniach przetestowanie Cloudflare na blogu wisiało… prawie 5 lat. I jeszcze na dodatek gorącym tematem jest AI, często reprezentowana ostatnio przez ChatGPT. Ale jakoś na nic nie było czasu i potrzeby.

Zatem wpadłem na pomysł, żeby postawić bloga, który będzie WordPressem, stojącym na VMce z arm64, za Cloudflare, a treść dostarczać będzie głównie AI. Trzy pieczenie na jednym ogniu. W sumie cztery, bo jeszcze sprawdzę indeksowanie tego tworu i zarobię miliony na reklamach. Poznajcie blog everything about coffee.

Przyznam, że było trudniej, niż się spodziewałem. Najpierw był problem z wyborem domeny. Stwierdziłem bowiem, że taki eksperyment wymaga stosownej separacji. W domenach raczej nie siedzę, więc znalezienie czegoś sensownego w niewielkich pieniądzach było trudne. Stanęło na tym, że analogicznie jak na głównej domenie niech się składa w jedno słowo. I tak powstał coffee express. Bez es. W sumie także bez e w środku, bo byłyby aż trzy kolejno, ale to już wybór, nie ograniczenie techniczne.

Domena

Wydawać by się mogło, że kupno domeny w 2023 jest proste, szybkie i przyjemne. Sprostuję, nie jest. A przynajmniej nie jest, jeśli korzysta się z TLD .es a kupuje w OVH. Rejestrator ma teraz dziwne wymagania, panel OVH ma dziwne pola i komunikaty. Ostatecznie udało się, po kontakcie z supportem OVH. Dwukrotnym.

Hosting

Jeśli chodzi o Ampere A1, to ostatecznie odpuściłem instalację Debiana, którego Oracle nie dostarcza i użyłem gotowca w postaci Ubuntu. Przynajmniej na podstawce AKA hypervisorze, bo sam blog stoi już w kontenerze LXC z Debianem. Za wiele się tam nie dzieje, ale – po krótkim obcowaniu – maszynka wygląda na wydajną i generalnie śmiga.

Cloudflare

Przepięcie domeny na Cloudflare – szybkie, łatwe i przyjemne. Podpowiadają co mają podpowiadać, autouzupełnianie działa. Panel przejrzysty, ustawienia domyślne sensowne. Opcji w wersji darmowej niewiele, ale wystarczają.

Oczywiście jest tricky part związana z certyfikatami SSL czy ustawieniami DNS, jeśli chce się mieć coś dostępne bezpośrednio, ale da się. No i wypada zablokować ruch HTTP(S) do serwera spoza Cloudflare. Jest wiele sposobów, wybrałem prawdopodobnie najprostszy i najgorszy, czyli iptables z wyjątkami na klasy adresowe Cloudflare na maszynie. Może kiedyś zmienię.

WordPress

Stawianie WordPressa także okazało się pewnym wyzwaniem. Może nie tyle samo postawienie, co doprowadzenie do działania. W każdym jakby ktoś wybrał wariant z ruchem nieszyfrowanym między blogiem a Cloudflare, czyli teoretycznie najprostszą opcję, to może się naciąć. W praktyce chyba prościej uruchomić to jako szyfrowane, z certyfikatem self signed. Nie obyło się bez grzebania w wp-config.php. Poza tym, raczej było prosto. Najwięcej czasu zeszło na wybór grafiki i ręczną instalację i konfigurację wszystkich wtyczek do WordPressa, których używam.

ChatGPT

No i na koniec część związana z AI. Jak łatwo można się domyślić, bawiłem się chatGPT przy porannej kawie i wtedy powstał pomysł na bloga generowanego przy pomocy AI. No właśnie nie przez AI, a przy pomocy. Co to znaczy? Ano to, że może się zdarzyć, że ingeruję w odpowiedzi zwrócone przez chatGPT. Łączę je, przycinam, albo dodaję coś od siebie. Ale nie jest to regułą i zwykle po prostu przeklejam wprost. Bez korekty, sprawdzania faktów itd. Błędy się zdarzają, o czym można przeczytać choćby w komentarzach do tego wpisu. Poza tym, nie podaję prompta i sam, ręcznie wybieram tytuł. Ot, powiedzmy taki asystent leniwego copywrightera w postaci AI. Co do zasady muszę zmieścić się z utworzeniem wpisu od początku do końca przy paru łykach porannej kawy.

Projekt nie jest skończony. Marzy mi się dorzucanie powiązanych obrazków do każdego wpisu. Najchętniej automatyczne. Brakuje detali typu favicona czy optymalizacja szybkości. Choć ten w zasadzie goły WordPress za Cloudflare działa wg GTmetrix podobnie szybko, co ten blog. Nad wyświetlaniem reklam nadal pracuję – chwilę to trwa już po stronie Google No i oczywiście wpisów na razie jest mało, a chciałbym dodawać około dwóch tygodniowo, przynajmniej przez najbliższych parę miesięcy.

DeepL

UPDATE: Do gromady dołączył jeszcze DeepL, a dokładnie Write. Coraz częściej zdarza mi się dodać coś od siebie, poza tym ChatGPT pisze dość sucho i encyklopedycznie. Nie używam domyślnie, raczej sporadycznie póki co. I uwzględniam tylko niektóre sugestie, ale warto wspomnieć i o tym narzędziu.

Opublikowane w

VSCodium na Debianie

Jak pisałem wcześniej, nadchodzi koniec edytora Atom. Z pewnych względów, na maszynie służbowej i tak zacząłem korzystać z Visual Studio Code . Dlatego postanowiłem przyspieszyć proces migracji także na prywatnej maszynie. VSC nie było złe, więc zgodnie z zapowiedzią dałem szansę VSCodium.

Czym jest VSCodium?

VSCodium to fork microsoftowego Visual Studio Code, zbudowany z otwartego kodu źródłowego, dostępny na wolnej licencji. Dodatkowo pozbawiony dodatków od Microsoft służących do zbierania telemetrii/śledzenia. Poza tym, wszystko powinno działać tak samo.

VSCodium logo
Źródło: https://vscodium.com/

Instalacja VSCodium

Na początek instalacja pod Debianem. Z tego co widzę, na Ubuntu będzie identycznie. Szczęśliwie dostępne jest repozytorium pakietów deb. Skorzystałem z opisu instalacji spod tego linka: https://www.linuxcapable.com/how-to-install-vscodium-on-debian-11-bullseye/. Wersja skrócona poniżej.

Dodajemy klucz GPG do zaufanych:

curl https://gitlab.com/paulcarroty/vscodium-deb-rpm-repo/raw/master/pub.gpg | gpg --dearmor > /etc/apt/trusted.gpg.d/vscodium.gpg

Dodajemy źródło pakietów:

echo "deb https://download.vscodium.com/debs vscodium main" > /etc/apt/sources.list.d/vscodium.list

Po tym zostaje już tylko aktualizacja danych o repozytoriach i instalacja pakietu codium:

apt update; apt install codium

Wtyczki z marketplace

Nieprzypadkowo napisałem, że wszystko powinno działać tak samo. Słowo powinno powinno dać do myślenia. Otóż po instalacji pozwoliłem sobie „ściągnąć” konfigurację, a w zasadzie używane wtyczki, z marketplace od kolegi z pracy, korzystającego z VSC. Mocno się zdziwiłem, bo większość potrzebnych wtyczek, tych od Microsoft, nie była w VSCodium dostępna do instalacji. Nie drążyłem wtedy tematu i po prostu zainstalowałem VSC.

Jednak po szybkim zbadaniu tematu okazuje się, że nie ma najmniejszego problemu z korzystaniem z marketplace Microsoft w VSCodium. Zgodnie z tym, co piszą w dokumentacji, wystarczy w pliku

~/.config/VSCodium/product.json

dodać stosowną zawartość, czyli:

{
  "extensionsGallery": {
    "serviceUrl": "https://marketplace.visualstudio.com/_apis/public/gallery",
    "cacheUrl": "https://vscode.blob.core.windows.net/gallery/index",
    "itemUrl": "https://marketplace.visualstudio.com/items",
    "controlUrl": "",
    "recommendationsUrl": ""
  }
}

I możemy cieszyć się dostępem do wtyczek zupełnie jak w Visual Studio Code.

Wtyczki

Nie ukrywam, że bardziej podobało mi się działanie wtyczek w Atomie. Na przykład isort wywołany tamże po prostu sortował wszystkie importy. W przypadku VSC nie ma tak dobrze. Z tego co udało mi się znaleźć, można „naprawić” pojedynczy import.

Istnieje obejście, które jest podpowiadane w opisie konfiguracji wtyczki, czyli dodanie do settings odpowiedniej sekcji. Jest to nieco nieintuicyjne, bo w czytamy to będąc w… ustawieniach, czyli settings. Chodzi jednak o inne settings. Jak znalazłem pod tym linkiem, trzeba zmienić zawartość pliku

~/.config/Code/User/settings.json

Na razie tyle. Z doświadczeń w pracy wynika, że spokojnie da się żyć z VSC zamiast Atoma. Na razie pracuje mi się w VSC gorzej, ale raczej chodzi o drobną zmianę przyzwyczajeń i dokładniejsze poznanie nowego programu. Z wyboru zamiennika jestem wstępnie zadowolony.