Wpisy, których nie było

Uważny czytelnik zauważy, że na blogu ostatnio dość często pojawiały się wpisy z adnotacją, że przeleżały sporo czasu jako szkice. Jakoś tak mam, czasem temat wydaje mi się ciekawy i żeby o nim nie zapomnieć robię zalążek wpisu. Ale czasem nie rozwijam tego zalążka później, bo po namyśle wychodzi, że temat jednak tak ciekawy nie jest. Albo czasem robię prawie cały wpis, ale z jakiegoś powodu nie kończę go. Zwykle brakuje sprawdzenia jakiegoś miejsca, o którym pamiętałem, albo wyszukania i dołożenia grafik. A takiego niedokończonego nie opublikuję przecież, prawda? Co zabawne, później często okazuje się, że niektórym tym szkicom naprawdę niewiele brakuje do finalnej postaci.

Jednak jest tak, że te szkice – aktualnie 16 sztuk – leżą i mnie męczą. Zatem, żeby nie męczyły, skasuję je. Może nie wszystkie, ale przynajmniej znaczącą większość z nich. Ale zanim to zrobię, napiszę tutaj ich tytuły i pokrótce o czym miały być. Może kogoś skłoni do przemyśleń w temacie? A może wyniknie dyskusja i nawet zdecyduję się jednak rozwinąć temat?

Pythona z bibliotekami problemy – szkic z 2018 o tym, że w bibliotekach Pythona jest bałagan i problemy z kompatybilnością. Nie tylko między Python 2.x a 3.x, choć tam to już w ogóle był cyrk.

Kompresja – nieco chaotyczny wpis z 2020 o tym, że VPSy w Aruba cloud podrożały z 4 zł na 12 zł i w związku z tym zrobiłem porządki, a w efekcie tytułową kompresję i z dwóch VPSów przeszedłem na 1 VPS z 20 GB dysku. Plus mała historia wcześniej gdzie miałem hosting bloga. Z kronikarskiego obowiązku: aktualnie nadal w Oracle Cloud (free tier).

Cloud is fraud – w sumie tytuł i jedno zdanie z 2020. Miało być o tym, że cloud (obliczeniowy/hostingowy, czyli AWS, GCP itp.) to trochę ściema, jest drogi i – przede wszystkim – nie daje użytkownikom łatwej możliwości kontroli maksymalnego kosztu. Skomplikowane, wielopozycyjne cenniki z wieloma warunkami też nie pomagają. W tle wszyscy ci, których zaskoczył rachunek za chmurę na koniec miesiąca, czy to za sprawą włamania, czy niespodziewanej popularności.

Radio Nowy Świat – znowu niewiele ponad tytuł i trzy zdania na krzyż. Wpis z 2020, w zamierzeniu o genezie tej stacji i tego, czym dla mnie jest (tzn. czym wtedy było). Sytuacja była dynamiczna, pojawiło się Radio 357, które dla odmiany doczekało się wpisu, choć nieco o czymś innym. Teraz stacja ma inne problemy, a jeszcze wcześniej obie straciły dla mnie mocno na znaczeniu za sprawą streamingu (Tidal, Spotify). Niedawno pojawił się wpis o powrocie do słuchania radia internetowego.

Pirx is dead – kolejny wpis z 2020, znowu tylko tytuł i jedno zdanie. Wrażenia po lekturze Lem: Życie nie z tej ziemi (błędnie zapisałem tytuł jako Fantastyczne życie Lema). O tym, że świetny pisarz, ale jako człowiek – trudny, delikatnie mówiąc. I zdecydowanie nie kryształowy.

Netflix – Zawsze jest coś do obejrzenia, ale jak szukasz konkretnego filmu, to nie ma – to pierwsze zdanie wpisu z 2021. Jest piękne, nadal aktualne i uniwersalne także w stosunku do innych streamingów. Poza tym, trochę o UX, trochę o cenach – w sumie bez sensu. Wpis o streamingu ostatnio chodził mi po głowie, bo sytuacja jest kiepska. Można wydawać niewąskie kwoty, mieć 2-3 subskrybcje i nadal nie móc obejrzeć tego co się chce. Przynajmniej bez dopłaty. Dramat. Skończyło się wpisem.

Szczepionkowe kłamstwa – wpis z końca 2021 w zamyśle punktujący kłamstwa rządowej propagandy zachęcającej do szczepień przeciw COVID-19. Strona zachęcająca do szczepień nadal istnieje. Było też o plakacie, mówiącym, że 99% (sic!) zgonów to osoby niezaszczepione. Wpisu nie dokończyłem, chwilę później pisałem o oficjalnych statystykach, które jawnie przeczą tej rządowej propagandzie. Skończyło się wpisem.

Co się stało z ARMami? – wpis z połowy 2022 o tym, że tanie SoC z procesorami ARM praktycznie znikneły z rynku. ARMy żyją, zyskały na wydajności, ale jest drogo. Nie skończyłem, bo w sumie poza RPi nie jest to do końca prawda.

Dungeons of Dreadrock – miał być wpis z końca 2022 o grze. Nic poza tytułem. O grze można poczytać tu.

Czemu czasem nie warto brać pieniędzy – wpis z początku 2023 o tym, że gdy Blox się kończył, to popełniłem skrypt do migracji blogów (pierwotnie na własne potrzeby) do WordPressa i chciałem komercyjnie migrować blogi. I o tym, że to nie wypaliło w sensownej skali. Z różnych powodów, zaczynając od tego, że Agora cenzurowała informacje o skrypcie i możliwości eksportu blogów z komentarzami, przez konkurencję, po kontakt zainteresowanych na nieużywanym FB, zamiast na mailu (jeden przypadek). Wreszcie kończąc na tym – i to chyba najważniejsze – że ludzie chyba jakoś nie widzieli wartości w migracji z komentarzami. Teraz pewnie bym to rozegrał lepiej.
Z perspektywy czasu uważam, że lepiej było oddać ten skrypt za darmo. Choć nie wiem, czy ludzie by sobie poradzili.

O tym, jak AI odbiera pracę – wpis z połowy 2023 o tym, jak to AI odbiera pracę i czemu nie. Znaczy, że niektórym odbiera, ale globalnie niekoniecznie. Ale tak naprawdę jest tylko narzędziem, a pracę odbierają wybory ludzi[1], którzy wolą generalnie wolą może trochę gorzej, ale taniej. A w ogóle globalnie AI jest kolejnym przejawem automatyzacji, tyle, że nie pracy fizycznej, jak to miało miejsce dotychczas, a powiedzmy twórczej. Bardziej: umysłowej.

Czy to wszystkie szkice? Oczywiście nie. Ale jest to zdecydowana większość.

Fun fact: ten wpis też trochę przeleżał w szkicach.

[1] Pewnie mniej ludzi, bardziej korporacji. Ale ludzi też. Oraz: za każdą korporacją stoją ludzie.

Blog questions challenge 2025

W moim bąbelku zaczął Bobiko, ale o akcji dowiedziałem się z tego wpisu. Zastanawiałem się, czy brać w ogóle udział, bo w sumie na większość pytań już gdzieś kiedyś odpowiedziałem, ale niech tam! Do pytań!

Pytania są następujące:

  1. Dlaczego w ogóle zacząłeś blogować?
  2. Z jakiej platformy korzystasz do zarządzania swoim blogiem i dlaczego ją wybrałeś?
  3. Czy prowadziłeś już bloga na innych platformach?
  4. Jak piszesz swoje posty?
  5. Kiedy czujesz największą inspirację do pisania?
  6. Czy publikujesz natychmiast po napisaniu, czy też zostawiasz wersję roboczą jako wersję roboczą?
  7. Jaki jest Twój ulubiony post na Twoim blogu?
  8. Jakieś plany na przyszłość dotyczące Twojego bloga?

Dlaczego w ogóle zacząłeś blogować?

Nie pamiętam dokładnie. Z pierwszego wpisu widzę, że namówili mnie ludzie ze SzLUUG czyli Szczecin Linux Unix Users Group. Wiele osób tam miało wtedy blogi. Nie wiem czemu to miało dokładnie służyć. Wymianie wiedzy? Porządkowaniu jej? Tworzeniu społeczności?

Z jakiej platformy korzystasz do zarządzania swoim blogiem i dlaczego ją wybrałeś?

Aktualnie WordPress na własnym VPS. Czemu tak? Najtaniej, przy moich umiejętnościach i największa kontrola, bo żadna gotowa platforma, a zwłaszcza połączona z brakiem własnej domeny nie daje pełni własności treści/kontroli nad nią. Z drugiej strony WordPress jest bardzo popularny, dość dopracowany i pozwala na dynamiczne komentarze. Ale statyczne generatory bloga kuszą (od lat), tym bardziej, że w okolicach WordPressa nie dzieje się dobrze, ale to temat na inny wpis.

Czy prowadziłeś już bloga na innych platformach?

Tak. Pierwszy był Jogger.pl. Potem Blox.pl. Teraz jest WordPress. Jest pewna ciągłość, bo cała treść jest nadal dostępna online. Poza tym, na pobocznych projektach były/są jeszcze Pelican oraz Tumblr. O mikroblogach nawet nie wspominam.

Jak piszesz swoje posty?

Z tym było różnie, kiedyś często były zapisane jakieś myśli, fragmenty czy szkice w edytorze tekstu w terminalu i potem tworzyłem z tego wpis. Teraz coraz częściej piszę w edytorze WordPressa i albo publikuję od razu, albo zapisuję jako szkic. Zawsze jednak jest to komputer i klawiatura, żadnych smartfonów ani innych metod wprowadzania tekstu.

Kiedy czujesz największą inspirację do pisania?

Nie ma reguły.

Czy publikujesz natychmiast po napisaniu, czy też zostawiasz wersję roboczą jako wersję roboczą?

Zależy od wielu czynników. Od tego, ile mam czasu, od tego, czy chcę coś jeszcze dodatkowego znaleźć i umieścić wpisie, od tego, jak duży jest wpis. Procentowo nie liczyłem i nie mam pomysłu jak to szybko sprawdzić, ale stawiałbym okolice 50/50. O zalegających szkicach szykuje się wpis.

Jaki jest Twój ulubiony post na Twoim blogu?

Nie mam takiego. Zdarzało mi się wrócić po czasie do wielu z nich, z różnych powodów, i każdy z nich cieszył lub był przydatny.

Jakieś plany na przyszłość dotyczące Twojego bloga?

Brak planów. Cały czas chodzi mi po głowie przejście na statyczny generator, ale wiązałoby się to prawdopodobnie albo z wyłączeniem komentarzy, albo z kolejnym genialnym rozwiązaniem naklepanym na kolanie[1]. A ja lubię komentarze.

[1] Jestem prawie pewien, że aktualnie poszedłbym w stronę formularza, który wyśle maila, którego odbiorę, przeczytam i dodam (lub nie) jako komentarz. Tylko to już nie będzie statyczny blog, bo coś musi wysłać treść mailem… Skoro obecne rozwiązanie działa, a tamto spowoduje wiele problemów do rozwiązania, takich jak zabezpieczenia przed spamem to… nie widzę sensu.

Optymalizacja strony

Kolejny wpis, który przeleżał wiele czasu jako szkic. Nie znalazłem na niego czasu, a teraz sprawdziłem i dobrze się zestarzał, więc opublikuję to, co mam, choć nie pociągnąłem do końca tematu, którym jest optymalizacja stron WWW, tym razem bardziej od strony serwera, niż WordPressa, o którym wtedy napisałem.

Na początek polecam wpis Yzoji o optymalizacji bloga. I komentarze do niego. Tak, wpis jest sprzed trzech lat. Tak, jest aktualny, a wszystko co tu znajdziesz powstało właśnie wtedy. Raczej postaram się napisać uzupełnienie, niż powtarzać rady z tamtego wpisu.

Efekty

Nie mam niestety porównania sprzed wprowadzania zmian, ale żeby było wiadomo o czym rozmawiamy. Efekty optymalizacji strony bloga, wg PageSpeed Insights, przedstawiają się następująco:

Wynik optymalizacji strony wg PageSpeed dla desktop - performance 100%
Wynik dla desktop
Wynik optymalizacji strony wg PageSpeed wynik dla mobile - performance 9%
Wynik dla mobile

Kompresja

Na przyspieszenie działania bloga pomogło zmniejszenie poziomu kompresji w nginx. Tak, dobrze czytacie, zmniejszenie, nie zwiększenie. Dlaczego? Otóż tekst kompresuje się dobrze tak czy inaczej. A różnice w szybkości działania kompresji gzip są znaczne. Czyli mamy mininalnie większą ilość przesyłanych danych, ale odpowiedź jest wysyłana znacznie szybciej! Być może to kwestia relatywnie słabego VPSa, ale skoro nie widać różnicy, po co przepłacać? W każdym razie w konfiguracji nginx mam:

gzip_comp_level 1;

Lazy loading

Kolejną rzeczą, która przyspieszyła działanie tego bloga było wyłączenie lazy loading. Było o tym u Yzoji, ale warto powtórzyć, bo znowu, jest to nieintuicyjne. W dodatku wszyscy mantrują, że włączenie lazy loadingu jest dobre dla szybkości ładowania. No i teoretycznie mają rację. Ale nie jest to prawdą na stronach, gdzie ilość załączanych grafik jest niewielka. Więc jak mam jedną czy w porywach dwie skromne grafiki na wpis, to lazy loading tylko spowolni ładowanie. Gdyby grafik było więcej lub były większe – pewnie włączenie lazy loadingu mógłoby pomagać.

Google

Wyłączenie zabawek Google. Firma ta prezentuje pewną dwumyślność. Z jednej strony chce, by strona działała szybko. Z drugiej strony, sama dostarcza rozwiązania, które fatalnie wpływają na wydajność strony i stwarzają problemy w ich własnym scoringu! Google Analytics – wydajnościowe zło. Fonty Google – kolejne wydajnościowe zło. Google AdSense też drastycznie pogorszy szybkość działania strony.

Rozwiązanie, jeśli nie chcemy całkiem pozbywać się Google? W przypadku AdSense można zrezygnować z wyświetlania reklam wszędzie i ograniczyć ich obecność do wpisów, na których jest największy ruch. Taki kompromis – strony z reklamami będą ładować się dłużej, ale większość stron będzie działać szybko. Oczywiście wiąże się to z rezygnacją z reklam na głównej. Nieco upierdliwe, bo oznacza to ręczne zarządzanie kodem JS odpowiedzialnym za wyświetlanie reklam na poziomie konkretnych wpisów, ale dla mnie OK. Zamiast Google Analytics polecam Matomo. Z fontów Google zrezygnowałem, zamiast tego pewnie można serwować je lokalnie.

Klucz RSA

Kolejna nieoczywista sprawa – rozmiar klucza wykorzystywanego przy SSL/TLS. Miałem podejście security is our priority i klucz RSA o długości 4096 bitów. Tyle tylko, że póki co 2048 bity są także uznawane za bezpieczne. No i na tym blogu nie ma nic wrażliwego. Najbardziej wrażliwe jest hasło, które przesyłam przy logowaniu, więc zmniejszyłem rozmiar klucza i… Pomogło to skrócić czas nawiązywania połączenia z serwerem. Znowu, może kwestia stosunkowo słabego VPSa. Przy tej okazji polecę jeszcze wpis o tym jak zrobić sobie certyfikat SSL/TLS z oceną A+ na nginx.

Jak widać, optymalizacja stron WWW nie jest oczywista i warto do tematu podejść kompleksowo.