Chromebook HP G11

Minął ponad rok, odkąd kupiłem chromebooka (HP chromebook G11). Używanego, prawdopodobnie poleasingowego. Przyczyn było kilka, więc gdy pojawiła się okazja na zakup używanego w dobrej cenie (wtedy 200 zł) – zaryzykowałem. Ryzyko było niewielkie, gdyż gdyby ChromeOS lub wydajność mi nie pasowały, sprzęt skończyłby z zainstalowanym Linuksem jako przenośny do prostych prac. Zalety 4 GB RAM oraz x86, choć z ARM pewnie też bym sobie poradził.

Tak się jednak nie stało, bo sprzęt okazał się bardzo przyjazny w użytkowaniu. Pozytywnie zaskoczyło mnie kilka rzeczy. Pierwszą z nich jest czas pracy na baterii. W tej chwili słucham radia, jestem na WiFi, korzystam z przeglądarki WWW, mam 85% baterii, a przewidywany czas działania to 9,5 godziny. I to na x86 – przypuszczam, że ARMy mają jeszcze lepiej.

Czas pracy nie ma większego znaczenia, gdy pracować się nie da. I tu kolejne pozytywne zaskoczenie. Nie tylko da się korzystać z WWW, ale jest to komfortowe, nic nie zwalnia. Nie mam porównania dla tego procesora z innymi systemami operacyjnymi, ale po sprzęcie z 4 GB RAM spodziewałem się nieco mniej. Czyli nie wiem czy jest to kwestia optymalizacji ChromeOS, czy sprzętu, ale efekt jest bardzo przyjemny.

Klawiatura jest komfortowa. Nieco obawiałem się, że tak mała przekątna ekranu będzie oznaczała małą, niewygodną klawiaturę. Ta jest w zasadzie pełnowymiarowa – nieco węższe są niektóre klawisze, w tym skrajne, natomiast litery i odstępy między nimi są normalnej wielkości – korzysta się komfortowo. Uwaga – w sprzedawanym sprzęcie klawiatura jest tzw. z naklejkami. Zrobione na tyle dobrze, że trzymają się po roku, a zauważyłem po paru miesiącach…

Touchpad – brak fizycznych klawiszy, czyli mamy sytuację podobną jak w sprzęcie Apple. Oczywiście touchpad jest mniejszy i gorszy, niż w makach, ale spokojnie daje się z niego korzystać i mam wrażenie, że jest lepszy niż w wielu laptopach. Choć ja raczej wolę mysz (także na maku). Niemniej i tu, i na maku mogę żyć bez niej.

No i na deser, coś dla użytkowników Linuksa czy też zwolenników konsoli. ChromeOS na wielu sprzętach umożliwia dostęp do wiersza poleceń, czyli tak zwanego terminala. Jednak niezupełnie tego w ChromeOS. Terminal to tak naprawdę osobny system (Debian, prznynajmniej domyślnie) w formie maszyny wirtualnej (kernel jest wspólny, podejrzewam okolice LXC). Świetna integracja między systemami – z poziomu ChromeOS mamy dostęp do dysku Linuksa, co umożliwia łatwe przenoszenie plików między systemami.

Kolejnym zaskoczeniem był fakt, że w „terminalu” działa nie tylko tryb tekstowy, ale i graficzny, w dodatku integrując się z serwerem okien ChromeOS. Czyli nie musimy instalować środowiska graficznego pod Linuksem, by skorzystać z dowolnych programów instalowanych pod Linuksem, typu Firefox czy Gimp. Przyznaję, że poste i wygodne.

Ogólnie korzystanie z chromebooka przywołuje u mnie skojarzenia z macOS – wszystko po prostu działa, jest dopracowane, liczba ustawień znacznie ograniczona, ale wystarczająca. I wszystko dopracowane. Na przykład regulacja jasności to także możliwość włączenia ciemnego motywu czy trybu nocnego (filtrowanie niebieskiego).

System uruchamia się błyskawicznie. Nie jest to praktycznie natychmiast, jak na maku, ale znacznie szybciej niż znane mi systemy pod kontrolą Linuksa czy Windows. Oczywiście mamy też możliwość integracji z całym ekosystemem, czyli usługami Google czy Android – ale nie jest to opcja z której korzystam.

Jest też inaczej niż wszędzie – własne skróty, własne klawisze. Trzeba czasem poszukać instrukcji, ale w sieci wszystko jest dobrze opisane, a liczba opcji jest niewielka. Zresztą, poznanie/dostęp do ekosystemu było dla mnie jednym z powodów zakupu. Ogólnie widać, że Google przyłożyło się do UI i UX i nie jest to po prostu tani sprzęt z Linuksem, tylko przemyślany projekt.

Podsumowując, jestem bardzo zadowolony. Używam do sieci, do pisania tekstów (np. ten wpis). Świetnie sprawdza się w pociągu. Jest dość pancerny, dość mały, a w razie czego to tylko 200 zł. Nie jest moim podstawowym sprzętem, mam osobne konta i nie mam na nim istotniejszych danych.

Pokazałem sprzęt paru znajomym, kupili (do różnych zastosowań, np. dla dzieci) i z tego co słyszałem, po pierwszych wrażeniach zadowoleni. Jeśli komuś nie przeszkadza mocna integracja z usługami Google, ChromeOS – polecam. Link (afiliacyjny) do sprzedawcy na Allegro, gdzie kupowałem na początku wpisu.

Debrick routera Tenda W311R+

W ramach pewnego projektu, o którym może usłyszycie wkrótce, kupiłem za jakieś śmieszne pieniądze rzędu 20 zł router Tenda W311R+. Miał nieco stary firmware, więc postanowiłem zaktualizować. Nie wszystko poszło dobrze i skończyło się tzw. cegłą. Na szczęście znalazłem opis, jak zrobić debrick routera Tenda W311R+.

Sytuacja jest nieco zabawna, więc opiszę jak doszło do sceglenia. Otóż producent routerów Tenda ma niefajną tendencję do paru rzeczy nie ułatwiających znalezienia właściwego oprogramowania. Po pierwsze, produkują routery o bardzo podobnych nazwach. Po drugie, oprogramowanie do zupełnie różnych modeli potrafi mieć tę sam numer wersji. Po trzecie, w ramach jednego modelu routera istnieją różne wersje hardware. Dopiski w informacji o oprogramowaniu w stylu to oprogramowanie wymaga wersji sprzętu 3.0 są normą. No i na koniec wspomniana Tenda W311R+ to sprzęt sprzed dekady, więc nie do końca wszystko jest dostępne, a strony działają czy przekierowują, nazwijmy to, różnie.

W każdym razie podłączyłem się do routera kabelkiem i zmieniłem firmware V5.07.15_en_02 na znaleziony V5.07.47_en_02. Flashowanie przebiegło poprawnie, router się zrestartował. Ku mojemu zdziwieniu, po restarcie okazało się, że mocno zmieniła się szata graficzna. Jeszcze bardziej zdziwiłem się, gdy spostrzegłem, że wersja sprzętu zmieniła się z 1.0 na 3.0. Ups! Niemniej sprzęt działał. Tzn. ethernet działał. WiFi nie bardzo. Szybko poszukałem innego oprogramowania, wgrałem i…

No teraz to dopiero się pomyliłem. Router po restarcie nie wstał. Dioda się zapalała, ale żadnej odpowiedzi. Odłączanie zasilania i reset oczywiście nie pomogły. Cegła jak się patrzy.

Skoro sprzęt jest zepsuty i bardziej zepsuty nie będzie, to należy go oczywiście rozebrać i poszukać złącza JTAG. Niestety, po otwarciu obudowy okazało się, że nie tylko nie ma JTAG, ale nawet niczego co by go przypominało od biedy. Bebechy wyglądają solidnie, ale minimalistycznie.

Filmy YouTube

Zacząłem szukać w internecie czy jest gdzieś opisane, jak zrobić debrick routera Tenda W311R+ i nie wyglądało to dobrze. Opisu nie znalazłem ani jednego. Za to znalazłem dwa interesujące filmy na YouTube, które z tytułu się zgadzały. Obejrzałem pierwszy z nich. Niestety nie był po angielsku. I działy się tam dantejskie sceny. Autor bowiem zwiera śrubokrętem nóżki chipa podczas włączania, co rzekomo powoduje uruchomienie trybu serwisowego chipsetu Broadcom. Dokładniej Broadcom – CFE miniWeb Server. Rozumiecie, nie dedykowana zworka, nie oznaczone miejsce na płytce drukowanej, tylko weź śrubokręt i zewrzyj odpowiednie nóżki chipa. Oczywiście chip nie jest czytelnie opisany.

Znalazłem też drugi film, tym razem z niezbyt zrozumiałym angielskim. Przedstawiał dokładnie tę samą procedurę. Ponieważ – jak wspomniałem – router był zepsuty, więc stwierdziłem, że w najgorszym razie będą jeszcze iskry[1], dymek i nieprzyjemny zapach – mówi się trudno.

Zlokalizowałem chip, upewniłem się, że powinny to być te dwie nóżki i zacząłem nierówną walkę. Ponieważ oba filmy są niezbyt zrozumiałe i niezbyt czytelne. Jakość wideo też pozostawia sporo do życzenia, dodatkowo autorzy uznali za niezbędne zmniejszenie pola widzenia przez zamieszczenie podglądu ekranu komputera. Opiszę więc w formie tekstowej, co trzeba zrobić, żeby wprowadzić router w tryb serwisowy. Nie jestem pewien, czy działa za każdym razem – próbowałem wielokrotnie i w końcu się udało. Postaram się więc jak najdokładniej opisać, co wydaje mi się, że zrobiłem, nim zadziałało. Ani za efekty ani żadne szkody wynikłe z zastosowania poniższego sposobu nie odpowiadam. W moim przypadku debrick routera W311R+ zakończył się powodzeniem.

Instrukcja

  • odłącz zasilanie od routera
  • podłącz kabel ethernet do portu LAN położonemu najbliżej gniazda zasilania[2]
  • ustaw statyczny adres IP 192.168.1.2/24 na komputerze
  • uruchom na komputerze ping na adres 192.168.1.1[3]
  • naciśnij i trzymaj przycisk reset
  • podłącz zasilanie, cały czas trzymając reset
  • zewrzyj odpowiednie, dolne skrajne wewnętrzne, nóżki chipa (zaznaczone czerwoną kropką i strzałką na screenshocie poniżej) i trzymaj zwarte
  • zwolnij przycisk reset
  • po chwili ponownie zewrzyj na chwilę nóżki chipa
  • jeśli router uruchomił się w trybie serwisowym, adres 192.168.1.1 zacznie odpowiadać na ping
  • wejdź przeglądarką na http://192.168.1.1, z poziomu WWW, gdzie możesz wgrać prawidłowe oprogramowanie
Wnętrze routera Tenda W311R+ z zaznaczonym miejscem zwarcia w celu uruchomienia trybu serwisowego
Wnętrze routera Tenda W311R+ z zaznaczonym miejscem zwarcia Źródło: fot. włąsna

Najśmieszniejsze w tym wszystkim jest to, że jeden z filmów jest sprzed roku. Drugi sprzed dwóch lat. Sam sprzęt jest sprzed dekady i z różnych względów niekoniecznie polecam korzystanie z niego w 2023. Uważni czytelnicy pamiętają być może wpis o routerze Pentagram Cerberus P6361, bo pod taką marką także były sprzedawane produkty Tenda w Polsce.

Póki co router zreanimowany do firmware bez WiFi. Szukam właściwego firmware dla niego…

[1] No dobra, bądźmy poważni. Przy tak niskich napięciach raczej na iskry szans nie ma.
[2] Nie wiem czy jest to konieczne, teoretycznie porty powinny być takie same. Niemniej nie zaszkodzi, a na pewno zadziałało mi właśnie w tym porcie.
[3] Taki adres będzie miał router w trybie serwisowym

Recenzja słuchawek Mozos M700BT

Niby mam słuchawki, niby wolę na kablu. Ale od pewnego czasu chodzą za mną słuchawki na Bluetooth. Żona ma od lat Sony WH-CH510. To świetne słuchawki, funkcjonalne, wygodne, z bardzo dobrym czasem pracy na baterii (do 35h) i umiarkowaną ceną (ok. 150 zł normalnie, bywają 30-40 zł taniej w promocji). Kupiłbym je już dawno, ale brakuje mi w nich jednej rzeczy – możliwości podłączenia kabla i korzystania przewodowo.

Słuchawki Mozos M700BT
Mozos M700BT Źródło: https://mozos.pl/sklep/mozos-m700bt-sluchawki-nauszne-bezprzewodowe-bt5-0/

Po co kabel? Ano niektóre urządzenia nie mają BT. Choćby piecyk do gitary. Poza tym, jeśli siedzę w pracy przy komputerze, to wolę mieć wpięty kabel kabel, niż pamiętać o ładowaniu. Dodam jeszcze, że chodzi mi wyłącznie o słuchanie muzyki, w wersji na kablu nie potrzebuję mikrofonu. Zresztą w obecnie używanych do komputera Sony MDR-ZX110 też nie ma mikrofonu.

Dodatkowo niedawno w ręce wpadły mi przypadkiem jeszcze tanie słuchawki Bluetooth znane jako B39, kosztujące ok. 25-40 zł i o ile jakość materiałów, wykonania i parametry pozostawiały nieco do życzenia, to grały całkiem znośnie[1]. Dlatego gdy zobaczyłem pozytywne opinie o tytułowych Mozos M700BT, że grają poprawnie, ale jakość wykonania bardzo dobra w tej cenie, zacząłem się zastanawiać. Do 16h pracy na baterii może nie zachwyca, ale… dają możliwość podłączenia kablem.

Mozos M700BT na bluetooth

Zamówiłem słuchawki M700BT (60 zł), zamówiłem od razu kabel. Przyjechały. Rozpakowałem – jakość faktycznie na oko przyzwoita. Podłączyłem do komputera i telefonu, posłuchałem – grają OK. Zasięg również bez problemu. Dodatkowo dobrze przylegały i miło przytłumiały otoczenie[2]. Cecha przeze mnie pożądana, ale niewymagana. Generalnie jako słuchawki bluetooth – przyzwoite, do rozważenia.

Kabel do słuchawek

Stwierdziłem, że pora na podłączenie kablem i… tu zaczęły się schody. Niektórzy sprzedawcy piszą wprost o możliwości podłączenia kablem jack 3,5 mm, inni o możliwości podłączenia kablem. Sam producent na stronie produktu pisze tak:

Co warte odnotowania słuchawki mogą łączyć się również przewodowo za pomocą standardu jack 3.5 mm (przewód należy dokupić oddzielnie).

Tyle, że w słuchawkach nie ma gniazda jack! Jest USB C, to samo, które służy do ładowania. No dobra. Nie jestem szczęśliwy, ale jeszcze nie ma dramatu. Kabel można dokupić. Niestety, okazało się to nie takie proste, na jakie wygląda. Większość kabli to przejściówki z USB C na jack. Czyli źródłem jest np. telefon, a odbiornikiem np. radio z gniazdem mini jack. Jakoś nie wierzyłem w dwukierunkowość tego typu rozwiązań, tym bardziej, że wszyscy producenci i sprzedawcy pokazywali i opisywali jasno sugerując kierunek nadawania sygnału.

Zapytałem producenta i szybko uzyskałem odpowiedź, że należy dokupić kabel do słuchawek Bluedio. Zatem cytowany powyżej opis z jednej strony jest prawdziwy, z drugiej nie, Zależy na który koniec kabla spojrzeć. Szybko poszukałem co to takiego Bluedio i okazało się, że Mozos M700BT to rebrandowane Bluedio BT5, a przynajmniej wszelkie znaki na niebie i ziemi na to wskazują. Kabel był trochę drogawy, bo 30 zł to połowa ceny słuchawek. Stwierdziłem jednak, że dam szansę.

Mozos M700BT na kablu

Dałem i jestem głęboko rozczarowany. Jakość dźwięku na kablu jest tragiczna. Dźwięk jakby zniekształcony, totalny brak basów, wręcz trudno rozpoznać utwory. Sprawdzone na dwóch komputerach. Skojarzenia z rozmową przez telefon jak najbardziej na miejscu. Być może od biedy nada się to do telekonferencji, ale nie sprawdzałem, bo nie o to chodzi. Nie wiem, czy to kwestia egzemplarza, czy coś jest zepsute, czy to po prostu broken by design.

Cieszę się, że kupiłem ze Smart! na Allegro, bo do tej pory nie miałem nigdy problemów ze zwrotem[3]. Zastanawiałem się, czy oddać sam kabel, czy także słuchawki. Bowiem jako słuchawki bezprzewodowe oceniam je jako przyzwoite. Jednak po namyśle stwierdziłem, że jeśli mam kupować, to takie, które naprawdę pozwalają zarówno na działanie po bluetooth, jak i na kablu.

Jeśli więc czytelnicy są w stanie wskazać sprawdzone, niedrogie, nauszne słuchawki bluetooth, które potrafią zmienić się w przewodowe i grać na kablu, to poproszę.

[1] Odwołuję. Przymierzyłem i jest to jako-tako. Widocznie w pierwszym wrażeniu zachwyciłem się, że jest jakiś bas, a nie kartony. Bo jakiś jest, ale sztuczny i zbyt mocny. Ale to detal, w porównaniu z tym, że nie grają normalnego, oddzielnego stereo. Na testach, gdzie normalnie gra jeden głośnik, w nich grają oba. Nie przypuszczałem, że takie coś może w ogóle mieć miejsce.
[2] Niektórzy narzekali, że słabo wygłuszają, bo są przerwy między słuchawkami a głową. Jestem w stanie zrozumieć – to słuchawki z montażem „na sztywno”, bez żadnej swobody, więc może się zdarzyć, że komuś nie do końca przypasują do głowy.

UPDATE: [3] Zwroty bez problemu. Zapakowałem, odesłałem, po paru dniach pieniądze były z powrotem na koncie.