Chromebook HP G11

Minął ponad rok, odkąd kupiłem chromebooka (HP chromebook G11). Używanego, prawdopodobnie poleasingowego. Przyczyn było kilka, więc gdy pojawiła się okazja na zakup używanego w dobrej cenie (wtedy 200 zł) – zaryzykowałem. Ryzyko było niewielkie, gdyż gdyby ChromeOS lub wydajność mi nie pasowały, sprzęt skończyłby z zainstalowanym Linuksem jako przenośny do prostych prac. Zalety 4 GB RAM oraz x86, choć z ARM pewnie też bym sobie poradził.

Tak się jednak nie stało, bo sprzęt okazał się bardzo przyjazny w użytkowaniu. Pozytywnie zaskoczyło mnie kilka rzeczy. Pierwszą z nich jest czas pracy na baterii. W tej chwili słucham radia, jestem na WiFi, korzystam z przeglądarki WWW, mam 85% baterii, a przewidywany czas działania to 9,5 godziny. I to na x86 – przypuszczam, że ARMy mają jeszcze lepiej.

Czas pracy nie ma większego znaczenia, gdy pracować się nie da. I tu kolejne pozytywne zaskoczenie. Nie tylko da się korzystać z WWW, ale jest to komfortowe, nic nie zwalnia. Nie mam porównania dla tego procesora z innymi systemami operacyjnymi, ale po sprzęcie z 4 GB RAM spodziewałem się nieco mniej. Czyli nie wiem czy jest to kwestia optymalizacji ChromeOS, czy sprzętu, ale efekt jest bardzo przyjemny.

Klawiatura jest komfortowa. Nieco obawiałem się, że tak mała przekątna ekranu będzie oznaczała małą, niewygodną klawiaturę. Ta jest w zasadzie pełnowymiarowa – nieco węższe są niektóre klawisze, w tym skrajne, natomiast litery i odstępy między nimi są normalnej wielkości – korzysta się komfortowo. Uwaga – w sprzedawanym sprzęcie klawiatura jest tzw. z naklejkami. Zrobione na tyle dobrze, że trzymają się po roku, a zauważyłem po paru miesiącach…

Touchpad – brak fizycznych klawiszy, czyli mamy sytuację podobną jak w sprzęcie Apple. Oczywiście touchpad jest mniejszy i gorszy, niż w makach, ale spokojnie daje się z niego korzystać i mam wrażenie, że jest lepszy niż w wielu laptopach. Choć ja raczej wolę mysz (także na maku). Niemniej i tu, i na maku mogę żyć bez niej.

No i na deser, coś dla użytkowników Linuksa czy też zwolenników konsoli. ChromeOS na wielu sprzętach umożliwia dostęp do wiersza poleceń, czyli tak zwanego terminala. Jednak niezupełnie tego w ChromeOS. Terminal to tak naprawdę osobny system (Debian, prznynajmniej domyślnie) w formie maszyny wirtualnej (kernel jest wspólny, podejrzewam okolice LXC). Świetna integracja między systemami – z poziomu ChromeOS mamy dostęp do dysku Linuksa, co umożliwia łatwe przenoszenie plików między systemami.

Kolejnym zaskoczeniem był fakt, że w „terminalu” działa nie tylko tryb tekstowy, ale i graficzny, w dodatku integrując się z serwerem okien ChromeOS. Czyli nie musimy instalować środowiska graficznego pod Linuksem, by skorzystać z dowolnych programów instalowanych pod Linuksem, typu Firefox czy Gimp. Przyznaję, że poste i wygodne.

Ogólnie korzystanie z chromebooka przywołuje u mnie skojarzenia z macOS – wszystko po prostu działa, jest dopracowane, liczba ustawień znacznie ograniczona, ale wystarczająca. I wszystko dopracowane. Na przykład regulacja jasności to także możliwość włączenia ciemnego motywu czy trybu nocnego (filtrowanie niebieskiego).

System uruchamia się błyskawicznie. Nie jest to praktycznie natychmiast, jak na maku, ale znacznie szybciej niż znane mi systemy pod kontrolą Linuksa czy Windows. Oczywiście mamy też możliwość integracji z całym ekosystemem, czyli usługami Google czy Android – ale nie jest to opcja z której korzystam.

Jest też inaczej niż wszędzie – własne skróty, własne klawisze. Trzeba czasem poszukać instrukcji, ale w sieci wszystko jest dobrze opisane, a liczba opcji jest niewielka. Zresztą, poznanie/dostęp do ekosystemu było dla mnie jednym z powodów zakupu. Ogólnie widać, że Google przyłożyło się do UI i UX i nie jest to po prostu tani sprzęt z Linuksem, tylko przemyślany projekt.

Podsumowując, jestem bardzo zadowolony. Używam do sieci, do pisania tekstów (np. ten wpis). Świetnie sprawdza się w pociągu. Jest dość pancerny, dość mały, a w razie czego to tylko 200 zł. Nie jest moim podstawowym sprzętem, mam osobne konta i nie mam na nim istotniejszych danych.

Pokazałem sprzęt paru znajomym, kupili (do różnych zastosowań, np. dla dzieci) i z tego co słyszałem, po pierwszych wrażeniach zadowoleni. Jeśli komuś nie przeszkadza mocna integracja z usługami Google, ChromeOS – polecam. Link (afiliacyjny) do sprzedawcy na Allegro, gdzie kupowałem na początku wpisu.

Ludzie kontra AI

Nie będzie to wpis o tym, czy faktycznie AI odbiera pracę albo komu. Będzie o sprzeciwie. I o tym, że ludzie są przeciw AI. Być może pierwszym zauważalnym, na pewno godnym odnotowania.

Zaczęło się niewinnie. Jarosław Juszkiewicz, który był przez 15 lat polskim głosem w Google Maps, został zwolniony przez koncern Google. Kilka dni temu pożegnał się w social media:

Jak podaje Wikipedia, nie jest to pierwsza próba zastąpienia go automatem. Z pierwszej Google się wycofało. Tym razem, gdy syntezator oparty jest o AI – nie.

Dramatu zwalnianego człowieka razem tu nie ma, bo lektor pracę szybko znalazł – dziś pojawiły się doniesienia o tym, że zatrudnił się w Orlenie. Ale nie o tym ma być ten wpis.

Chodzi o reakcję ludzi na tę sytuację. Oczywiście zwolnienie lektora nie spodobało się użytkownikom, którzy dają wyraz niezadowoleniu. Ocena aplikacji Google Maps w sklepie Google Play spada na pysk. Wczoraj było to 2,2. Dziś rano – 2,1. A gdy piszę ten wpis jest 1,9. Przy 17,68 mln ocen. Przypadek? Nie sądzę.

Czy to zaboli Google? Niekoniecznie. Monopolista zapewne sobie poradzi. Na systemach z Android Google Maps chyba są instalowane domyślnie. Uznanych alternatyw brak. Google maps mają ponad 10 mld pobrań. Jeśli dobrze widzę, kolejne aplikacje na frazę „maps” to Google Maps Go oraz – także powiązana z Google – nawigacja samochodowa Waze mają po 500 mln. Zresztą, nie zdziwiłbym się, gdyby Google skorygowało ocenę w swoim sklepie. W końcu Nazwa.pl zrobiła kiedyś podobnie.

Ale może wydarzenie przejdzie do historii jako pierwszy(?) zauważalny(?) bunt ludzi przeciwko AI. W zasadzie nie tyle chodzi o to, że ludzie są przeciw AI, co przeciw chciwości koncernu, a AI jest tylko w tle, no ale…

Zmiany algorytmów Google

W wielu miejscach ludzie narzekają, że Google zmieniło algorytmy, ich strony spadły w rankingu, choć stosowali się do zaleceń Google, a biznes upada. To oczywiście smutne, tylko nie do końca widzę w tym winę Google. Oparcie biznesu o jednego partnera było świadomą decyzją. Stosowanie się do zaleceń Google w sprawach SEO nigdy nie dawało gwarancji, że zawsze będzie dobrze, prawda? Gwarancji, że te zalecenia się nie zmienią też nie było. Gdyby tylko w jakiś sposób dało się przewidzieć, że gigant będzie kierował się wyłącznie własnym zyskiem…

Zmiany i błędy

Błędy się zdarzają. Zmiany też. Uzależnianie się od jednego dostawcy zawsze jest poważnym ryzykiem. Nawet, jeśli dostawca wydaje się duży i solidny[1]. Zresztą, akurat Google od dawna pokazuje apetyt na to, by korzystać z czyjegoś dorobku, niekoniecznie dzieląc się zyskiem. Pamiętacie Accelerated Mobile Pages? Już wtedy twórcy treści narzekali, że ruch klientów nie trafia do nich i tracą zyski z reklam. Reklam Google, oczywiście. No ale skoro Google mogło dostarczyć ludziom wynik wyszukiwania AKA content, w dodatku od siebie, to po co miałoby przekierowywać klienta na źródło i płacić za wyświetlenia/kliknięcia w reklamy? A jeszcze osoba, która szukała gotowa dodać stronę do bookmarków i nie skorzystać następnym razem z wyszukiwarki, gdzie Google może mu wyświetlić reklamy w wynikach wyszukiwania… No czysta strata przecież.

Błędy zdarzają się i grubszego kalibru, nawet przy płatnych usługach. Bo indeksowanie i pokazywanie w wyszukiwarce jest bezpłatne i bez żadnych dwustronnych umów i gwarancji. A przecież zdarzyło się zablokowanie i usunięcie usług, za które płacono. Oczywiście z danymi[3].

AI

Przeżywamy właśnie zachłyśnięcie się AI[2], które pakowane jest dosłownie wszędzie. Czy ma to sens, czy nie. Jest to symbol/synonim nowoczesności, więc pewne było, że wyniki wyszukiwania też będą to wykorzystywać. Zresztą, Bing zrobił to już dawno. Głośno robi się o błędach wyszukiwarek opartych o AI. Oczywiście, takie błędy są. I pewnie będą, szczególnie, że wiemy, że LLMy lubią halucynować. Ale… w tradycyjnych wyszukiwaniach też były. Tylko po prostu nikt raczej nie robił afery, gdy link był nieadekwatny czy zawierał błędne informacje. No chyba, że w wynikach wyszukiwania, tłumaczenia albo na Google Maps znalazło się coś godzącego w znaną osobę lub instytucję. Wtedy było trochę śmiechu i szybka korekta. I jakoś nikt nie robił afery.

W sumie zastanawiam się, kiedy do ludzi dotrze, że LLMy są niezłe odtwórczo, ale niespecjalnie są w stanie coś nowego wymyślić. I tak naprawdę żerują na tym, co ludzie wymyślili wcześniej. I bez dostępu do tych danych są niczym. Można obserwować bunt twórców treści w serwisie Stack Overflow. Ciekawe kiedy powstanie zdecentralizowana, szanująca autorów alternatywa…

Zmiany algorytmów Google

Dla jasności – sam obserwuję zmiany algorytmów w Google u siebie na blogach. Pozycje i liczby odsłon w Google webmaster tools zmieniły się istotnie, liczba wejść – mierzona niezależnie – spadła. Też istotnie. Wszystko to zaczęło się w ostatniej dekadzie kwietnia 2024. Odnotowuję z kronikarskiego obowiązku, bo nie ma to dla mnie żadnego znaczenia. I po części pewnie kwestia pogody.

Wyszukiwarki

I na zakończenie nie całkiem nie na temat: DuckDuckGo nie działało podczas awarii Bing. Wiedziałem, że korzystają z ich wyników (od czasu rozwiązania/zawieszenia współpracy z Yandex – chyba już tylko z nich), ale w obecnej sytuacji poszukam jakiejś alternatywy dla podstawowej wyszukiwarki. Świata to nie zmieni, bo i tak jestem multiwyszukiwarkowy – często sprawdzam wyniki w 2-3, poza tym, na różnych komputerach mam różną domyślną, ale spróbować można. Póki co silnym typem jest Qwant – działający na europejskich, bardziej sprzyjających prywatności, zasadach.

[1] A może „zwłaszcza”? Jak głosił slogan z pewnej reklamy duży może więcej. Podmioty o dużym udziale na rynku będą miały tendencję do monopolu/oligopolu, bo taki jest naturalny trend ekonomiczny. A że monopol nie służy klientom, to wiemy. Pytanie tylko czy i kiedy taki duży dostawca zechce skorzystać ze swojej pozycji.
[2] Gdzie chwilowo AI = LLM, co do prawdziwej sztucznej inteligencji ma się nijak.
[3] Już po opublikowaniu tego wpisu Google zamieściło oficjalne stanowisko w tej sprawie. Są pewne rozbieżności, np. podobno backupy nie zostały usunięte. Ale mimo to do przywrócenia wykorzystano zewnętrzne backupy. Hm!

UPDATE: Dodany link do stanowiska Google w sprawie usunięcia usług.