Przesiadka na M1

Nadszedł ten moment, kiedy mogłem wymienić służbowy sprzęt. Moment długo oczekiwany. Z dwóch powodów. Po pierwsze, z okazji pandemii cykl wymiany został wydłużony. Po drugie, jako entuzjasta ARMów nie mogłem się doczekać laptopa z tego typu procesorem. No dobrze, nie jest to typowy ARM, jaki można znaleźć w laptopach konkurencji. Ale nadal jest to krok w dobrym – moim zdaniem – kierunku. Pora na wrażenia z kilkudniowego używania.

Ponieważ poprzednio miałem MacBook Pro 13,3″, a pracowałem głównie z domu, bez dodatkowego monitora, stwierdziłem, że pora na większy ekran. Także wydajność w stosunku do 15″ pozostawiała nieco do życzenia, a wersja 15″ nie wydawała się wcale specjalnie większa od typowych laptopów 14″. Zatem jak szaleć, to szaleć. Stwierdziłem, że 14″ to za mało i wezmę 16″ (10 core, 32 GB RAM).

Hardware

Przyznaję, że wstępnie żałuję wyboru. Pierwsze wrażenie przy wyjmowaniu z pudełka to jaka to wielka i ciężka cegła. Faktycznie, zarówno wymiary, jak i waga w stosunku do 13,3″ to inna liga. Pierwsze, co rzuca się w oczy, to fakt, że jest o wiele grubszy i o wiele cięższy. Oczywiście w wersji stacjonarnej nie jest to duży problem, z przeniesieniem z miejsca na miejsce też problemu nie ma. Jak będzie przy pracy typowo mobilnej? Zobaczymy…

Ekran jest bardzo fajny i do pracy stacjonarnej idealny. 13,3″, które wydawało się OK już się wydaje nieco małe.

Szeroko dyskutowane wcięcie na kamerę, zabierające część ekranu. Przyznaję, że nie zauważam tego w codziennej pracy. Zapewne w znacznej mierze jest to wynik chłytu marketingowego w postaci czarnej górnej belki okien. I jak mam świadomość, że jest to de facto zmniejszenie użytecznej powierzchni ekranu, tak zupełnie mi to nie przeszkadza. I tak 99,5% czasu w pracy korzystam z wersji z belką.

W końcu jest też normalna klawiatura. Taka jak w innych laptopach, o niebo przyjemniejsza od nieporozumienia w postaci „drewna” w 13,3″. Zapewne jest to jedna z przyczyn, czemu laptop jest grubszy.

Touchpad tradycyjnie dobry, nowego wejścia na ładowarkę nie oceniam, bo jeszcze nie testowałem – i tak korzystam w okresie przejściowym ze starego, a łatwiej mieć mi jedną.

Z minusów: zmienione zostało położenie gniazda słuchawkowego – teraz jest po lewej stronie. Szkoda, bo przywykłem. Dodatkowo po prawej stronie jest tylko jeden port USB. Jak podłączę tam ładowarkę, to nie mam miejsca na przejściówkę dla myszy. A szkoda, bo z racji większych wymiarów samego laptopa miło byłoby mieć wszystko wpięte po prawej i więcej miejsca na biurku po lewej. Niemniej, podsumowując – sprzętowo bardzo dobrze.

Software

Szybka konfiguracja klawiatury, żeby można było pisać wygodnie polskie znaki i można pracować.

Domyślna powłoka zmieniła się z bash na zsh. Zmiana nastąpiła już jakiś czas temu, poza tym można było wymusić zsh ręcznie. Niemniej, nie ciągnęło mnie. Prawda jest taka, że nie widzę wielkiej różnicy. Oczywiście gdyby komuś nie pasowało zsh to jest możliwość powrotu do bash przy pomocy odpowiedniego użycia polecenia chsh.

W związku ze zmianą architektury miałem lekkie obawy, jak wygląda instalacja dodatkowych programów. Jest różnie. Na niektórych stronach po prostu dostaniemy jedną wersję dla macOS czy też wersję odpowiednią dla naszej architektury. Na innych trzeba samodzielnie wybrać. Większość softu jest dostępna w wersji natywnej i po prostu działa.

Póki co znalazłem tylko jeden program, który nie działa: VirtualBox. Jednak wirtualizacja i konteneryzacja na M1 to już zagadnienie zasługujące na osobny wpis.

Prędkość działania jest OK, czas pracy na baterii też wygląda na więcej, niż zadowalający.

Bullseye

Zakończyłem aktualizację ostatniej[1] maszyny do Debiana 11 czyli Bullseye, pora na tradycyjne podsumowanie.

Najpierw zaktualizowałem kontenery. Operacja totalnie bezproblemowa przy pomocy apt. Czyli wariant zalecany. Z większych zmian warto jedynie odnotować zmianę wpisu dla repozytorium security w sources.list.

Główny host jedynie odrobinę gorzej. Coś mu nie poszło przy zależnościach i odinstalował mariadb. Konfiguracje i dane zostały, więc przywrócenie trwało moment. Niemniej miał prawo się pogubić, korzystam z dodatkowych repozytoriów w tym systemie.

Desktopy również niemal bezproblemowo, w tym przejście z unstable na stable przy okazji upgrade. Jedyne z czym był problem to WiFi i wicd. Z uwagi na zależność od Pythona 2.x pakiet jest usuwany i… skończyłem bez sieci na pierwszym systemie. Rozwiązanie jest proste: wystarczy przeprosić się z network managerem i zainstalować go zamiast wicd przed aktualizacją. Po takim zabiegu aktualizacja bezproblemowa.

Ostatnie było Raspberry Pi robiące za router GSM. Tam co prawda jest Raspbian, nie Debian, ale można powiedzieć, że także była to aktualizacja do Bustera z uwagi na zmiany wpisów w sources.list. Nieco się pospieszyłem i instalowałem jako wersję niestabilną. Niemniej – bez problemu. Choć przygotowałem się na reinstalację systemu i operację przeprowadzałem nie zdalnie, a z fizycznym dostępem do sprzętu.

Ogólnie wygląda na brak większych zmian i chyba najbardziej bezproblemową aktualizację w historii. Jedyne co zauważyłem, to nieco większe zużycie miejsca na dysku. Generalnie tak to już bywa, że nowszy soft jest większy niż stary, ale w przypadku maszyny z kontenerami lxc zabolało to nieco bardziej. Dobiłem do granicy wolnego miejsca na dysku przy wykonywaniu się backupów. IIRC nie skończyło się zupełnie, ale było dosłownie na styk.

Zrobiłem porządki zarówno w logach, zbędnych rzeczach, jak i pakietach. Okazało się bowiem, że w kontenerach mam trochę nadmiarowych rzeczy. Przy tej ostatniej operacji okazało się, że na jednym z kontenerów apt działa wolno. Pobieranie działało normalnie, przeliczanie zależności także. Natomiast każde dodanie lub usunięcie pakietu zaczynało się od przestoju, podczas którego nic się na oko nie działo. Szybki strace ujawnił, że chodzi o okolice dbus. Usunięcie pakietu – kolejnego zbędnego, zresztą – rozwiązało problem.

[1] Tak naprawdę jeden kontener został na Buster i póki co zostanie – soft do generowania Planety Joggera zniknął z Bullseye. I raczej nie wróci, więc trzeba pomyśleć nad przesiadką na inny soft. Niemniej, nic związanego z samym systemem.

Automatyczne aktualizacje Debiana – HOWTO

Utrzymywanie aktualnych wersji oprogramowania to podstawa bezpieczeństwa. Nawet w przypadku zwykłego desktopa ma to znaczenie, szczególnie jeśli chodzi o przeglądarki internetowe. Pomóc w tym mogą automatyczne aktualizacje pakietów.

Tradycyjna, ręczna aktualizacja oprogramowania w Linuksie sprowadza się w większości dystrybucji do odświeżenia listy dostępnych pakietów i zainstalowania nowych wersji. Dla dystrybucji opartych o pakiety deb będzie to
apt-get update; apt-get dist-upgrade[1]

W dystrybucjach Linuksa takich jak Debian czy Ubuntu do dyspozycji mamy unattended upgrades, czyli mechanizm pozwalający na automatyczne aktualizacje pakietów. Pozwala on aktualizować wskazane pakiety bez ingerencji zarówno użytkownika, jak i administratora systemu. Poza samą aktualizacją umożliwia skonfigurowanie dodatkowych warunków, jak praca tylko przy podłączonym zasilaczu, wymuszenie rebootu systemu po aktualizacji pakietów, ograniczenie pasma przeznaczonego na pobieranie aktualizacji czy sprzątanie starych wersji kernela.

Aby włączyć mechanizm automatycznych aktualizacji, trzeba zainstalować pakiet unattended-upgrades. Dodatkowo należy wyedytować plik konfiguracyjny:
cat /etc/apt/apt.conf.d/20auto-upgrades
APT::Periodic::Update-Package-Lists "1";
APT::Periodic::Unattended-Upgrade "1";

Samą konfiguracją działania automatycznych aktulizacji sterujemy przy pomocy zawartości pliku
/etc/apt/apt.conf.d/50unattended-upgrades.

Opcji jest wiele, od tego, które pakiety wykluczyć z aktualizacji, przez raportowanie mailem, czy wspomniane wcześniej limitowanie szybkości pobierania aktualizacji czy reboot systemu. Domyślna zawartość powinna być OK, jeśli korzystamy wyłącznie z podstawowych repozytoriów. W przypadku posiadania dodatkowych źródeł pakietów, warto sprawdzić czy będą one także aktualizowane i w razie potrzeby dostosować plik.

Przetestować działanie wprowadzonych zmian i ogólnie zachowanie możemy poprzez wydanie polecenia
unattended-upgrades -d

Pokaże ono, które pakiety zostałyby zaktualizowane w naszym systemie.

Trzeba pamiętać, że tego typu nienadzorowana aktualizacja zawsze niesie jakieś ryzyko niepowodzenia. Osobiście korzystam od lat na paru desktopach i nie napotkałem problemów. Jest tam jednak Debian w wersji stabilnej, przeważają repozytoria standardowe, a z dodatkowego oprogramowania są jedynie przeglądarki.

W przypadku systemów korzystających z systemd, należy jeszcze zwrócić uwagę na timery, jak to opisano na wiki Debiana. Dzieje się tak, ponieważ plik /etc/cron.daily/apt-compat zawiera na samym początku sprawdzenie, czy jest uruchamiany na systemie z systemd

if [ -d /run/systemd/system ]; then
exit 0
fi

Jeśli tak, kończy działanie.

Na koniec polecam lekturę tego opisu automatycznych aktualizacji. Znajdziecie tam wiele dodatkowych szczegółowych informacji i przykładów.

[1] Dostępna jest też mniej inwazyjna wersja polecenia czyli apt-get update. Próbuje ona aktualizować tylko te pakiety, których aktualizacja nie wiąże się z usuwaniem ani doinstalowaniem innych pakietów. Ceną jest pozostawienie w dotychczasowej wersji pakietów, których nie da się zainstalować bez tej operacji. Więcej w manualu apt. Interesującym narzędziem do zarządzania pakietami jest opisywany kiedyś wajig.