Ludzie kontra AI

Nie będzie to wpis o tym, czy faktycznie AI odbiera pracę albo komu. Będzie o sprzeciwie. I o tym, że ludzie są przeciw AI. Być może pierwszym zauważalnym, na pewno godnym odnotowania.

Zaczęło się niewinnie. Jarosław Juszkiewicz, który był przez 15 lat polskim głosem w Google Maps, został zwolniony przez koncern Google. Kilka dni temu pożegnał się w social media:

Jak podaje Wikipedia, nie jest to pierwsza próba zastąpienia go automatem. Z pierwszej Google się wycofało. Tym razem, gdy syntezator oparty jest o AI – nie.

Dramatu zwalnianego człowieka razem tu nie ma, bo lektor pracę szybko znalazł – dziś pojawiły się doniesienia o tym, że zatrudnił się w Orlenie. Ale nie o tym ma być ten wpis.

Chodzi o reakcję ludzi na tę sytuację. Oczywiście zwolnienie lektora nie spodobało się użytkownikom, którzy dają wyraz niezadowoleniu. Ocena aplikacji Google Maps w sklepie Google Play spada na pysk. Wczoraj było to 2,2. Dziś rano – 2,1. A gdy piszę ten wpis jest 1,9. Przy 17,68 mln ocen. Przypadek? Nie sądzę.

Czy to zaboli Google? Niekoniecznie. Monopolista zapewne sobie poradzi. Na systemach z Android Google Maps chyba są instalowane domyślnie. Uznanych alternatyw brak. Google maps mają ponad 10 mld pobrań. Jeśli dobrze widzę, kolejne aplikacje na frazę „maps” to Google Maps Go oraz – także powiązana z Google – nawigacja samochodowa Waze mają po 500 mln. Zresztą, nie zdziwiłbym się, gdyby Google skorygowało ocenę w swoim sklepie. W końcu Nazwa.pl zrobiła kiedyś podobnie.

Ale może wydarzenie przejdzie do historii jako pierwszy(?) zauważalny(?) bunt ludzi przeciwko AI. W zasadzie nie tyle chodzi o to, że ludzie są przeciw AI, co przeciw chciwości koncernu, a AI jest tylko w tle, no ale…

Zmiany algorytmów Google

W wielu miejscach ludzie narzekają, że Google zmieniło algorytmy, ich strony spadły w rankingu, choć stosowali się do zaleceń Google, a biznes upada. To oczywiście smutne, tylko nie do końca widzę w tym winę Google. Oparcie biznesu o jednego partnera było świadomą decyzją. Stosowanie się do zaleceń Google w sprawach SEO nigdy nie dawało gwarancji, że zawsze będzie dobrze, prawda? Gwarancji, że te zalecenia się nie zmienią też nie było. Gdyby tylko w jakiś sposób dało się przewidzieć, że gigant będzie kierował się wyłącznie własnym zyskiem…

Zmiany i błędy

Błędy się zdarzają. Zmiany też. Uzależnianie się od jednego dostawcy zawsze jest poważnym ryzykiem. Nawet, jeśli dostawca wydaje się duży i solidny[1]. Zresztą, akurat Google od dawna pokazuje apetyt na to, by korzystać z czyjegoś dorobku, niekoniecznie dzieląc się zyskiem. Pamiętacie Accelerated Mobile Pages? Już wtedy twórcy treści narzekali, że ruch klientów nie trafia do nich i tracą zyski z reklam. Reklam Google, oczywiście. No ale skoro Google mogło dostarczyć ludziom wynik wyszukiwania AKA content, w dodatku od siebie, to po co miałoby przekierowywać klienta na źródło i płacić za wyświetlenia/kliknięcia w reklamy? A jeszcze osoba, która szukała gotowa dodać stronę do bookmarków i nie skorzystać następnym razem z wyszukiwarki, gdzie Google może mu wyświetlić reklamy w wynikach wyszukiwania… No czysta strata przecież.

Błędy zdarzają się i grubszego kalibru, nawet przy płatnych usługach. Bo indeksowanie i pokazywanie w wyszukiwarce jest bezpłatne i bez żadnych dwustronnych umów i gwarancji. A przecież zdarzyło się zablokowanie i usunięcie usług, za które płacono. Oczywiście z danymi[3].

AI

Przeżywamy właśnie zachłyśnięcie się AI[2], które pakowane jest dosłownie wszędzie. Czy ma to sens, czy nie. Jest to symbol/synonim nowoczesności, więc pewne było, że wyniki wyszukiwania też będą to wykorzystywać. Zresztą, Bing zrobił to już dawno. Głośno robi się o błędach wyszukiwarek opartych o AI. Oczywiście, takie błędy są. I pewnie będą, szczególnie, że wiemy, że LLMy lubią halucynować. Ale… w tradycyjnych wyszukiwaniach też były. Tylko po prostu nikt raczej nie robił afery, gdy link był nieadekwatny czy zawierał błędne informacje. No chyba, że w wynikach wyszukiwania, tłumaczenia albo na Google Maps znalazło się coś godzącego w znaną osobę lub instytucję. Wtedy było trochę śmiechu i szybka korekta. I jakoś nikt nie robił afery.

W sumie zastanawiam się, kiedy do ludzi dotrze, że LLMy są niezłe odtwórczo, ale niespecjalnie są w stanie coś nowego wymyślić. I tak naprawdę żerują na tym, co ludzie wymyślili wcześniej. I bez dostępu do tych danych są niczym. Można obserwować bunt twórców treści w serwisie Stack Overflow. Ciekawe kiedy powstanie zdecentralizowana, szanująca autorów alternatywa…

Zmiany algorytmów Google

Dla jasności – sam obserwuję zmiany algorytmów w Google u siebie na blogach. Pozycje i liczby odsłon w Google webmaster tools zmieniły się istotnie, liczba wejść – mierzona niezależnie – spadła. Też istotnie. Wszystko to zaczęło się w ostatniej dekadzie kwietnia 2024. Odnotowuję z kronikarskiego obowiązku, bo nie ma to dla mnie żadnego znaczenia. I po części pewnie kwestia pogody.

Wyszukiwarki

I na zakończenie nie całkiem nie na temat: DuckDuckGo nie działało podczas awarii Bing. Wiedziałem, że korzystają z ich wyników (od czasu rozwiązania/zawieszenia współpracy z Yandex – chyba już tylko z nich), ale w obecnej sytuacji poszukam jakiejś alternatywy dla podstawowej wyszukiwarki. Świata to nie zmieni, bo i tak jestem multiwyszukiwarkowy – często sprawdzam wyniki w 2-3, poza tym, na różnych komputerach mam różną domyślną, ale spróbować można. Póki co silnym typem jest Qwant – działający na europejskich, bardziej sprzyjających prywatności, zasadach.

[1] A może „zwłaszcza”? Jak głosił slogan z pewnej reklamy duży może więcej. Podmioty o dużym udziale na rynku będą miały tendencję do monopolu/oligopolu, bo taki jest naturalny trend ekonomiczny. A że monopol nie służy klientom, to wiemy. Pytanie tylko czy i kiedy taki duży dostawca zechce skorzystać ze swojej pozycji.
[2] Gdzie chwilowo AI = LLM, co do prawdziwej sztucznej inteligencji ma się nijak.
[3] Już po opublikowaniu tego wpisu Google zamieściło oficjalne stanowisko w tej sprawie. Są pewne rozbieżności, np. podobno backupy nie zostały usunięte. Ale mimo to do przywrócenia wykorzystano zewnętrzne backupy. Hm!

UPDATE: Dodany link do stanowiska Google w sprawie usunięcia usług.

Wargames (1983)

Chciałem obejrzeć coś innego, ale znalazłem ten właśnie film. Wargames z roku 1983. Czyli sprzed czterdziestu lat. Postanowiłem obejrzeć, żeby zobaczyć, jak się zestarzał pod względem IT i bezpieczeństwa komputerowego. No i w końcu ocena 7,1 na IMDB to przyzwoity wynik.

Okazuje się, że film zestarzał się… nieźle. Jest nieco anachronizmów, jak choćby wykorzystanie modemów, w dodatku z aparatami starego typu, z osobną słuchawką. Ale poza tym? Całkiem nieźle. Niewiele się jakby zmieniło pod względem bezpieczeństwa systemów komputerowych. Bardziej niż na stary telefon zwróciłem uwagę na to, że na skuterze jeżdżą bez kasków. Choć dziś pewnie zamiast skutera byłaby hulajnoga elektryczna.

Jest i „skanowanie portów”, choć w tym przypadku bardziej mowa powinna być o skanowaniu numerów telefonów, pod którymi może odebrać modem innego systemu. Hasła nieco prostsze niż współcześnie, ale nadal zapisywane na karteczkach. I nadal najprostszą metodą włamania na konto jest zdobycie hasła. Sceny OSINTowe całkiem, całkiem, oczywiście z poprawką na technologię. Są i Ważne Systemy bez zabezpieczeń. No naprawdę zaskakująco mało się zmieniło przez te cztery dekady.

Oczywiście dziś zamiast programu, który uczy się sam od siebie, musiałaby wystąpić AI. Nawet lepiej by tu pasował LLM, biorąc pod uwagę jak przebiega konwersacja i jak się zachowuje program.

Najbardziej jednak rozbawiły mnie sceny, gdzie w imię poprawy kejpiajów zastępuje się ludzi automatami. Mającymi co prawda wady, ale… Od razu przypominają mi się rozmowy z automatycznym chatem, gdzie skrypt z uporem godnym lepszej sprawy robi „zacznijmy jeszcze raz, wybierz temat rozmowy”, choć sprawa zdecydowanie nie dla niego.

Kuleją komputerowe efekty specjalne w finale, choć początkowo centrum sterowania wyglądało całkiem dobrze. Z rzeczy, których już nie ma – budki telefoniczne.

Ocena ogólna: film Wargames można obejrzeć. Jednak mimo wszystko chętnie zobaczyłbym uwspółcześniony remake.

UPDATE: Przy okazji szukania remake’ów (patrz komentarze) znalazłem stronę filmu na Wikipedii. I okazuje się, że incydent z rzekomym atakiem nuklearnym na ZSSR miał miejsce już po premierze. Choć nie przypuszczam, żeby dyżurny miał szansę zobaczyć film przed incydentem.