Rozważania o wymianie laptopa

W związku z pandemią koronawirusa pojawiła się konieczność zdalnego nauczania. Spowodowało to wzrost cen kamer internetowych w Polsce. Wydały mi się na tyle drogie, że zacząłem się zastanawiać, czy nie prościej kupić cały poleasingowy laptop, z wbudowaną kamerą. I faktycznie, poleasingowe laptopy na Allegro w dość sensownych konfiguracjach „do internetu” (CPU i3/i5, dysk, system[1], 4 GB RAM, kamera) zaczynają się od 400 zł, przy zakupie od firm – pomijam detal. Trzeba uważnie czytać opisy często czegoś im brakuje. Na przykład nie ma baterii, albo są sprawne technicznie, ale mają uszkodzenia obudowy, rozmiar ekranu to tylko 12,5-14″. Niemniej da się znaleźć w pełni sprawne, a nawet takie do nauki wystarczą i o dolną granicę ceny chodziło. To oczywiście drożej, trochę niż sama kamera, ale… porównywalnie.

Pomyślałem jednak o czymś innym – czy warto, ze względu na pobór prąd wymienić laptopa na coś współczesnego? Nawet jeśli mamy do dyspozycji sprawny stary sprzęt. Powiedzmy jakieś C2D z 4 GB RAM i 95W zasilaczem. Trochę ponaciągałem, trochę uprościłem, wrzuciłem dane w kalkulator zwrotu i… się zdziwiłem.

Przyjąłem aż 8h działania laptopa dziennie. Pobór prądu nowego sprzętu na poziomie 15W (raczej zaniżony), pobór starego na poziomie 100W. Ten ostatni zawyżony, skoro zasilacz ma 95W, to rzeczywisty pobór będzie co najwyżej taki, w praktyce sporo mniejszy. Stary sprzęt już jest, nowy kosztuje 400 zł. Cenę prądu przyjąłem 55 gr/kWh, czyli sprzed podwyżek, ale zmiana nie była duża.

Okazało się, że laptop będzie się zwracał aż 3 lata. Bardzo długo, szczególnie, że nie nie mówimy tu o nowym sprzęcie, tylko używanym, więc nawet nie wiadomo, czy tyle „pożyje”. Oczywiście można rozważać inne korzyści, typu bogatsze wyposażenie (szczególnie, jeśli potrzebujemy kamery internetowej, a stary sprzęt nie ma), większa wydajność (dyskusyjne), ale ze względu na sam pobór prądu wymiana nie ma sensu.

Przypomniało mi się, że z podobnych względów nie kupiłem najbardziej oszczędnego sprzętu AGD do domu. Różnica była na poziomie 400-500 zł, co oznaczało zwrot ok. 5 lat, a na tyle szacowałem czas życia produktów. Tu patrząc z perspektywy akurat trochę żałuję decyzji, bo sprzęt działa już dłużej, ceny prądu rosną, ale… to wiem dopiero po fakcie. I nadal przy zakupie AGD nie zakładałbym, że podziała ponad 5 lat.

1. Zwykle Windows 7, ale można go zaktualizować do Windows 10, zresztą tu powinien wystarczyć Linux.

Ile prądu zużywają żarówki LED?

W poprzednim wpisie pisałem o kalkulatorze zwrotu inwestycji w urządzenia energooszczędne. W tym wpisie będzie o tym, ile prądu faktycznie zużywają żarówki LED. Okazuje się, że kalkulować trzeba ostrożnie i nie takie LEDy fajne, jak je piszą.

Zaczęło się niewinnie – kupiłem okazyjnie (jakieś 4 zł/szt.) na Allegro żarówki Ledlumen, które na papierze prezentowały się całkiem obiecująco, szczególnie zważywszy na to, że używane dotychczas z IKEA mają już swoje lata. Coś mnie podkusiło, żeby sprawdzić przy pomocy watomierza, ile faktycznie pobierają prądu. Porównałem też jak jasno świecą przy pomocy aplikacji na telefonie, ale tego nie opisuję, bo mało dokładny czy powtarzalny pomiar (dochodzi światło otoczenia, ułożenie lampki i telefonu). W każdym nowe Ledlumen razie świecą jaśniej od tych używanych z IKEA, co zresztą widać gołym okiem. Natomiast wyniki pomiaru prądu okazały się na tyle ciekawe, że przetrzepałem różne rodzaje żarówek, które miałem w domu.

Pomiar za każdym razem przeprowadzałem tak samo – wkręcenie zimnej żarówki do lampki, odczyt kilka sekund po włączeniu, kolejny po minucie. Główni bohaterowie to:

  • żarówki z IKEA, używane, nazwy nie pamiętam, kupowane w różnym okresie. Zwykle paroletnie. Moc znamionowa 6,3 W.
  • żarówki Ledlumen, zakupione na Allegro, ok. 4 zł/szt. Nowe. Moc znamionowa 6 W
  • żarówki Ryet z IKEA, kupione w promocji za 4 zł/szt. Nowe. Moc znamionowa 5 W
  • żarówki Anslut z Jula. Nowe. Moc znamionowa 5,8 W

Poniżej dane z pomiarów w formie

  • opis żarówki, moc znamionowa, pobór po włączeniu, pobór po minucie od włączenia
  • IKEA 6,3 7,4 6,5
  • IKEA 6,3 6,5 6,6
  • IKEA 6,3 6,5 6,6
  • IKEA 6,3 7,4 6,5
  • IKEA 6,3 6,5 6,6
  • IKEA 6,3 6,7 6,8
  • Ledlumen 6,0 7,0 7,1
  • Ledlumen 6,0 7,1 7,2
  • Ledlumen 6,0 7,2 7,3
  • Ryet IKEA 5,0 4,5 4,5
  • Ryet IKEA 5,0 5,4 4,5
  • Anslut Jula 5,8 5,5 5,5
  • Anslut Jula 5,8 6,4 6,4
  • whitenergy 5,0 4,3 4,3
  • noname 3,0 1,8 1,8

Z powyższego daje się wyciągnąć kilka wniosków. Po pierwsze, niby takie same, nowe żarówki potrafią znacznie różnić się poborem prądu między sobą, co widać na Ryet i Anslut. Po drugie, pobór prądu nieco się zmienia po rozgrzaniu się żarówki. Po trzecie i najważniejsze, wartości deklarowane to… wartości deklarowane, a różnice sięgają nawet 10%. I rzadko są to różnice na korzyść użytkownika, przynajmniej jeśli chodzi o zużycie energii.

UPDATE Pojawił się świetny wpis traktujący o zużywaniu się i zmianach w żarówkach LED (ang.) – warto przeczytać.

Kalkulator okresu zwrotu wymiany urządzeń elektrycznych

Jakoś rok czy dwa temu wdałem się w dość bezsensowną dyskusję, czy warto przechodzić z żarówek zwykłych na LED. Albo, patrząc szerzej, czy pobór prądu przez urządzenie (np. router) może być przesłanką do jego wymiany. Oczywiście stałem na stanowisku, że może. Zdarzyło mi się to już kiedyś policzyć i choćby router między innymi z tego powodu wymieniłem. Argumenty drugiej strony były, że ludzi nie stać na żarówki LED, że to inwestycja i że zwraca się długo. Tu nie ma co dyskutować i gdybać, to można zwyczajnie zmierzyć i policzyć.

Wpadłem wtedy na pomysł, że warto zrobić kalkulator ułatwiający tego typu szacunki[1], bo to pięć minut roboty, a będzie można łatwo porównać i żarówki, i router, i dowolne inne urządzenie. A także łatwo sprawdzić przed zakupem, czy bardziej opłaca się w określonym horyzoncie czasowym kupić tańszy sprzęt AGD klasy A czy droższy A++, co również zdarzało mi się liczyć, zgrubnie[2].

Okazało się, że roboty jest znacznie więcej, niż pięć minut, jeśli się nie zna JavaScriptu. Całość działała, ale wyglądała bardzo koślawo i… zapomniałem o tym mini projekcie. Dziś, korzystając z zapowiedzianych podwyżek cen energii, które nie spowodują wzrostu wydatków na energię (haha) uznałem, że kalkulator opłacalności wymiany urządzeń elektrycznych warto odświeżyć. Czyli doprowadzić do stanu pozwalającego na jego publikację. Nadal nie jest to zgrabne, ale da się używać bez bólu oczu. Pewnie będą drobne aktualizacje.

Jednocześnie chciałem, żeby wpis o kalkulatorze oszczędności energii i zaletach LED pojawił się chronologicznie wcześniej, niż nadchodzący wielkimi krokami wpis o różnicach między deklarowanymi wartościami poboru prądu żarówek LED, a zużyciem rzeczywistym.

Użycie kalkulatora energii jest proste – podajemy ile średnio godzin dziennie używane jest urządzenie. Podajemy też aktualną cenę 1 kWh (wraz z przesyłem), cenę zakupu urządzeń (jeśli już posiadamy, podajemy zero). W odpowiedzi otrzymujemy miesięczny koszt użytkowania urządzeń oraz okres zwrotu. Jeśli podajemy wartości ułamkowe, należy użyć kropki jako separatora dziesiętnego.

Na podstawie podanego przykładu, po otwarciu strony jest żarówka zwykła 60W za 1 zł oraz 6W LED za 10 zł. Przy użyciu 2h dziennie i cenie 55gr/kWh (jakoś tak teraz jest) zwraca się w 5 m-cy. Ogólnie jeśli ktoś chce oszczędzać pieniądze, to warto wymienić wszystkie istniejące żarówki starego typu. Zupełnie nie przejmując się przy tym częstotliwością zapalania i gaszenia…

Korzystając z okazji przypomnę adres mojego nieco zapuszczonego bloga dotyczącego realnego poboru prądu przez różne urządzenia.

[1] Oczywiście działający po stronie przeglądarki, napisany w JavaScript – nie pobieram żadnych danych na serwer. Mocno poza strefą komfortu, jeśli chodzi o język. Totalnie zmarnowane szanse na produktyzację. Ale uważam, że tak się powinno robić tego typu kalkulatory.

[2] Wtedy wyszło mi, że w perspektywie pięciu lat, bo na tyle szacowałem żywotność sprzętu, nie ma sensu dopłacać kilkuset zł za urządzenie bardziej energooszczędne.