Tag: pakiet

Opublikowane w

Ubuntu – płatne bezpieczeństwo

Ubuntu LTS kojarzy się nam z dystrybucją stabilną i bezpieczną, prawda? Otóż niezupełnie tak jest. Bowiem nie wszystkie pakiety w Ubuntu LTS (np. 20.04 LTS czy 22.04 LTS) otrzymują aktualizacje bezpieczeństwa. Przynajmniej nie za darmo. Od strony technicznej, które pakiety otrzymują aktualizacje (main), a które niekoniecznie (universe) przeczytacie w artykule na nfsec.pl, podobnie jak o genezie szumu wokół Ubuntu i repozytorium ESM (Expanded Security Maintenance).

Zarys sytuacji

Zamiast na stronie technicznej, skupię się na stronie etycznej i prawnej. Sytuacja wygląda bowiem na dość skomplikowaną. Tytułem wprowadzenia niezbędny skrót. Ubuntu w ramach Ubuntu Pro daje między innymi dostęp do repozytorium ESM, które zawiera łatki bezpieczeństwa do tych pakietów z repozytorium universe, do których zostały one przygotowane przez opłaconych przez Ubuntu maintainterów, zamiast przez maintainerów ze społeczności. Osoby fizyczne (personal) mogą bezpłatnie korzystać z Ubuntu Pro na maksymalnie 5 systemach. Natomiast firmy (enterprise) powinny zapłacić za dostęp, albo… nie korzystać z załatanych pakietów. Jest jeszcze trzecia kategoria – edukacja (education, research, and academia). Też powinni kupić, ale dostaną zniżkę w niejawnej wysokości.

Abonament na bezpieczeństwo

Mam mocno mieszane uczucia w stosunku do tego podejścia. Z jednej strony nie ulega wątpliwości, że maintainerzy, którzy wykonali na zlecenie pracę, której nikt nie chciał podjąć się za darmo, powinni otrzymać wynagrodzenie. Z drugiej strony, jest to podcinanie gałęzi, na której się siedzi i z której Ubuntu wyrasta. Bowiem maintainterzy społeczności mogą dojść do wniosku, że nie ma sensu robić za darmo tego, za co inni otrzymują wynagrodzenie. To z czasem może przełożyć się na gorsze wsparcie wolnego oprogramowania, w szczególności dystrybucji opartych o pakiety deb.

Kolejny aspekt to pewnego rodzaju szantaż w stosunku do użytkowników. Niby system i oprogramowanie są za darmo, ale jak chcesz mieć bezpiecznie, to zapłać… Płatne bezpieczeństwo to skomplikowane zagadnienie. Co powiecie na abonament na ABS, poduszki powietrzne czy pasy bezpieczeństwa w aucie? Albo jeszcze lepiej: hamulce w wersji zwykłej i pro, te drugie zapewniające krótszą drogę hamowania? I wszystko to rzecz jasna w formie abonamentu, czyli wszędzie jest zamontowane, ale trzeba zapłacić, by było aktywne.

Opłata za udostępnianie

No i ostatnia sprawa – czy Ubuntu może w ogóle brać pieniądze za udostępnianie oprogramowania na wolnych licencjach? Ograniczę się do licencji GPL. Zarówno wersja druga, jak i trzecia GPL wprost mówi, że akt udostępnienia oprogramowania może być zarówno darmowy, jak i płatny. Czyli Ubuntu może żądać wynagrodzenia za udostępnienie oprogramowania.

Jednak jednocześnie GPL zabrania zmiany licencji[1], a licencjonobiorca nabywa wszystkie prawa. W szczególności prawo do dalszej dystrybucji. Czyli czy dowolna osoba może skorzystać z Ubuntu Pro w wersji personal, pobrać z repozytorium ESM pakiety lub kod źródłowy i udostępnić je na swoim serwerze każdemu chętnemu? IANAL, ale wygląda na to, że tak. Przynajmniej te pakiety/patche wydane na licencji GPL.

O sprawie zaczęło się robić głośno dopiero teraz i sam jestem ciekaw, czy jakoś bardziej się to rozwinie i jak się ostatecznie skończy. Trzeba pamiętać, że Ubuntu Pro to znacznie więcej, niż tylko dostęp do załatanych pakietów z repozytorium universe w ramach ESM. To także możliwość aktualizacji kernela bez konieczności restartu systemu, support 24/7. Być może lepszą strategią dla Canonical byłoby udostępnienie patchy społeczności za darmo? Tym bardziej, że z prawnego punktu widzenia raczej są na przegranej pozycji, przynajmniej w kontekście licencji GPL.

[1] Pomijam tu przypadki oprogramowania wydawanego równolegle na kilku licencjach. Wówczas można wybrać, którą licencję się wybrało i modyfikować tylko kod na tej wybranej, dystrybuując go zgodnie z jej – i tylko jej – postanowieniami.

Opublikowane w

Automatyczne aktualizacje Debiana – HOWTO

Utrzymywanie aktualnych wersji oprogramowania to podstawa bezpieczeństwa. Nawet w przypadku zwykłego desktopa ma to znaczenie, szczególnie jeśli chodzi o przeglądarki internetowe. Pomóc w tym mogą automatyczne aktualizacje pakietów.

Tradycyjna, ręczna aktualizacja oprogramowania w Linuksie sprowadza się w większości dystrybucji do odświeżenia listy dostępnych pakietów i zainstalowania nowych wersji. Dla dystrybucji opartych o pakiety deb będzie to
apt-get update; apt-get dist-upgrade[1]

W dystrybucjach Linuksa takich jak Debian czy Ubuntu do dyspozycji mamy unattended upgrades, czyli mechanizm pozwalający na automatyczne aktualizacje pakietów. Pozwala on aktualizować wskazane pakiety bez ingerencji zarówno użytkownika, jak i administratora systemu. Poza samą aktualizacją umożliwia skonfigurowanie dodatkowych warunków, jak praca tylko przy podłączonym zasilaczu, wymuszenie rebootu systemu po aktualizacji pakietów, ograniczenie pasma przeznaczonego na pobieranie aktualizacji czy sprzątanie starych wersji kernela.

Aby włączyć mechanizm automatycznych aktualizacji, trzeba zainstalować pakiet unattended-upgrades. Dodatkowo należy wyedytować plik konfiguracyjny:
cat /etc/apt/apt.conf.d/20auto-upgrades
APT::Periodic::Update-Package-Lists "1";
APT::Periodic::Unattended-Upgrade "1";

Samą konfiguracją działania automatycznych aktulizacji sterujemy przy pomocy zawartości pliku
/etc/apt/apt.conf.d/50unattended-upgrades.

Opcji jest wiele, od tego, które pakiety wykluczyć z aktualizacji, przez raportowanie mailem, czy wspomniane wcześniej limitowanie szybkości pobierania aktualizacji czy reboot systemu. Domyślna zawartość powinna być OK, jeśli korzystamy wyłącznie z podstawowych repozytoriów. W przypadku posiadania dodatkowych źródeł pakietów, warto sprawdzić czy będą one także aktualizowane i w razie potrzeby dostosować plik.

Przetestować działanie wprowadzonych zmian i ogólnie zachowanie możemy poprzez wydanie polecenia
unattended-upgrades -d

Pokaże ono, które pakiety zostałyby zaktualizowane w naszym systemie.

Trzeba pamiętać, że tego typu nienadzorowana aktualizacja zawsze niesie jakieś ryzyko niepowodzenia. Osobiście korzystam od lat na paru desktopach i nie napotkałem problemów. Jest tam jednak Debian w wersji stabilnej, przeważają repozytoria standardowe, a z dodatkowego oprogramowania są jedynie przeglądarki.

W przypadku systemów korzystających z systemd, należy jeszcze zwrócić uwagę na timery, jak to opisano na wiki Debiana. Dzieje się tak, ponieważ plik /etc/cron.daily/apt-compat zawiera na samym początku sprawdzenie, czy jest uruchamiany na systemie z systemd

if [ -d /run/systemd/system ]; then
exit 0
fi

Jeśli tak, kończy działanie.

Na koniec polecam lekturę tego opisu automatycznych aktualizacji. Znajdziecie tam wiele dodatkowych szczegółowych informacji i przykładów.

[1] Dostępna jest też mniej inwazyjna wersja polecenia czyli apt-get update. Próbuje ona aktualizować tylko te pakiety, których aktualizacja nie wiąże się z usuwaniem ani doinstalowaniem innych pakietów. Ceną jest pozostawienie w dotychczasowej wersji pakietów, których nie da się zainstalować bez tej operacji. Więcej w manualu apt. Interesującym narzędziem do zarządzania pakietami jest opisywany kiedyś wajig.

Opublikowane w

Solaar – parowanie urządzeń bezprzewodowych Logitech

Urządzenie bezprzewodowe podłączane do komputera składa się z właściwego urządzenia, oraz odbiornika, podłączanego do komputera. Ten ostatni jest niewielki, przez co łatwo go zgubić. Bywa też, że w środowisku, gdzie podobnych urządzeń jest wiele, urządzenia zostaną zamienione. Z racji częstego przenoszenia, niewielkich rozmiarów urządzeń i braku elementów charakterystycznych, opisywany problem dotyczy raczej myszy bezprzewodowych.

Mysz bezprzewodowa Logitech

Źródło: https://www.mwave.com.au/

Zatem tam, gdzie jest sporo bezprzewodowych urządzeń podobnego typu, na przykład w biurach, często zdarza się, że stopniowo pojawiają się zdekompletowane lub przemieszane zestawy bezprzewodowe. Teoretycznie niesprawne, ponieważ szybki test polegający na włożeniu nowej baterii i podłączeniu urządzenia nie da żadnych efektów. Urządzenie nie zadziała ze względu na nieprawidłowe parowanie urządzenia z odbiornikiem.

Jak dowiedziałem się niedawno podczas rozmowy o przydasiach, użytkownicy systemu Linux mają rozwiązanie na tego typu problemy. Przynajmniej dla wielu urządzeń firmy Logitech. Istnieje bowiem program Solaar, czyli narzędzie pozwalające na zarządzanie parowaniem urządzeń bezprzewodowych tej firmy.

W przypadku Ubuntu i Debiana wystarczy zainstalować pakiet solaar, a następnie uruchomić program. Użycie jest bardzo proste, wystarczy włączyć urządzenie, które ma być sparowane.

Poza umożliwieniem parowania z dowolnym odbiornikiem tego samego typu, daje ono – na niektórych urządzeniach – dostęp funkcji, do których standardowo nie ma dostępu. Praktycznie dla wszystkich urządzeń pozwala na odczyt stanu baterii (akumulatora!). Dzięki temu można zawczasu przygotować się do wymiany i uniknąć przykrej niespodzianki w postaci niespodziewanego rozładowania.

Dodatkowo program można teoretycznie wykorzystać do zmniejszenia ilości podłączonych urządzeń USB. Do jednego odbiornika można bowiem przypisać kilka urządzeń, np. mysz i klawiaturę, o ile korzystają z odbiornika tego samego typu. Nie testowałem jednak konfiguracji z podłączonymi jednocześnie kilkoma urządzeniami.

Tak czy inaczej, posiadając „niesprawne” lub zdekompletowane urządzenie firmy Logitech, niekoniecznie trzeba od razu je wyrzucać. Może się ono jeszcze komuś przydać. Jeśli istnieją podobne rozwiązania dla innych systemów, dajcie znać w komentarzach.