Nowy stary laptop.

Od jakiegoś czasu chodził za mną zakup prywatnego laptopa. Nie stacjonarki (taką bym miał od ręki), bo nie mam tyle miejsca w domu. Poza tym, stacjonarki hałasują, żrą kupę prądu, wymagają klawiatury i monitora (wspominałem o braku miejsca?), nie mają wifi (kable… wspominałem o braku miesca?) ale czegoś małego, łatwego do zwinięcia ze stołu, spakowania w plecak i przewiezienia. Służbowy laptop niby jest, ale to nie to samo (nie zepsuję sobie systemu do poziomu niedziałania czy filesystemu do poziomu utraty danych), poza tym, trzeba to nosić do pracy i z pracy…

Pierwotnie myślałem o jakimś netbooku – MSI Wind wyglądał zachęcająco – ale ostatnio dane mi było popracować kilka dni na takim sprzęcie i o ile dorywczo, na parę dni jest to świetna sprawa, a mobilnie zupełne cudo, to na dłuższą metę ekran jest trochę za mały jak na stacjonarnego kompa (a ten 9x% czasu spędzi w domu), a o monitorze miejscu pisałem wyżej.

Jak pisałem, laptop miłej się zepsuł – twierdzi, że się przegrzewa i wyłącza się. Cuda ze smarowaniem pastą, dociskaniem, przyklejaniem (sic!) radiatora do procesora nie pomogły, a raczej pomagały tylko doraźnie (choć w przypadku przykeljenia na tyle długo, że myślałem, że po problemie). Albo walnięta jest dioda termiczna w tym Sempronie, albo nie wiem. Ponieważ miła dostała nowego laptopa, to średnio są zasoby na kupno drugiego, poza tym, kupno nowego lapka dla mnie to byłby overkill. No i jest służbowy, więc tak bez sensu kupować…

W tym kontekście z nieba spadł mi dobry człowiek, który odkrył w biurku „złom” – HP Omnibook 6100, który „trochę na czerwono świeci” i bateria zdechła, i postanowił go oddać (for free). Ponieważ bebechy potężne (1 GB RAM, 1 GHz CPU), to stwierdziłem, że trzeba dać sprzętowi szansę, poza tym, tak naprawdę ja głównie konsoli, komunikatora i WWW używam. No i oszczędzamy środowisko takim recyclingiem. 😉 Gdyby z grafiką było bardzo źle, to zawsze wchodził w grę drugi projekt – media center z jakimś MPD, odtwarzający muzę z netu (Jamendo, radia internetowe) i z dysku, plus robiący za AP w domu (wifi się wsadzi, choćby na USB), plus węzeł Tora (poważnie rozważam kupienie droższego o 10 zł abonamentu na tę okoliczność – upload 512 kbit), plus testy IPv6 (kolejny projekt to odpalenie w domu sieci v6 only, ale nie bardzo chce mi się z tym walczyć na OpenWRT, bo OpenWRT jest, jakie jest, a chciałbym się różnymi podejściami pobawić).

Tak więc, po dotarciu na miejsce (nie bez problemów, bo firma niezupełnie widnieje na domofonie) dostałem laptopa. Szczęśliwie na dysku był system (Debian, łiii!), bo z bootowaniem z pendrive’a były pewne problemy (nie wnikałem zbytnio, a płyty nie miałem pod ręką). Szybka instalacja debootstrapa, zamiana dwugigowej partycji swap na ext3 pod tymczasowy system instalacja i… jest jak instalować normalny system. Padło oczywiście na Debiana, tym razem w wersji testing (+unstable). Lenny jest trochę za stary już, poza tym, skoro to sprzęt prywatny, to można sobie pozwolić na pewne psucie. Grafika okazała się lekko czerwona tylko przy starcie – potem jest to niezauważalne/nie przeszkadza mi, zatem… desktop!

KDE4 (które widzę po raz pierwszy tak naprawdę) – działa zaskakująco sprawnie na takim staruszku. Nie jest to demon szybkości, ale całkiem używalne. Chociaż rozumiem ludzi, którzy z wejściem czwórki porzucają KDE – wygląd i działanie mocno zmienione. Od jakiegoś czasu chodziło za mną LXDE i – mimo, że używam wielu aplikacji ze stajni KDE (choćby akregator, konsole), to wygląda to i działa całkiem przyjemnie i jest w tej chwili systemem nr 1. Za to killerem okazał się… flash. Filmy na YouTube ewidentnie się tną, zużycie procesora 100%. Sprawdziłem na służbowym i faktycznie – nowy procesor (jeden z rdzeni) zużyty w 40-60%, a ten nie tylko prawie o połowę wolniejszy, ale i technologia starsza, więc może tak być. W sumie wyjście audio i tak chyba skopane (charczy, zarówno na słuchawkach, jak i na głośnikach), więc projekt MPD nadal żywy (a radio będzie z lapka młodej na razie, więc nie problem). Brak flash nieco boli (ale tylko nieco) – myślę, czy nie ma jakichś szybszych alternatyw. Pewnie gnash dostanie szansę (już dostał, nic na YT nie bangla)…

W końcu były warunki, by się suspendem pobawić (jakoś nigdy nie miałem motywacji, poza tym, stosunkowo często zmieniam kernel, więc i tak rebooty latają). No i od razu buga zgłosiłem… Sam suspend uchodzi. Trochę wolny jest – z 30 sekund do pełnego podniesienia (łącznie z wifi i odświeżeniem blipa i jabbera, sesje SSH niestety zrywa), ale na razie próbuję się przekonać do tego rozwiązania. Akregator też się sypał, ale to jeszcze dokładniej obadam.

Nasunęło mi się takie nieoficjalne kryterium wstępnej oceny jakości laptopa – ilość gniazd, pobór mocy i głośność wiatraków. Im ciszej, więcej gniazd i mniej prądu bierze, tym lepszy sprzęt. Taka wstępna, niezobowiązująca selekcja.

Podsumowując – całkiem fajny sprzęt. Jak zbiorę siły do grzebania w bebechach, to obadam gniazdo od karty dźwiękowej. No i wpadł mi jeszcze pomysł z wymianą tego Semprona, na wypadek gdyby czujnik temperatury był zepsuty – drogi nie jest, więc może warto. No i w sumie sama idea przekazywania sprzętu mi się spodobała. Będę musiał porządki zrobić, przebrać i poczyścić trochę, bo w sumie pewnie znajdzie się parę całkiem użytecznych gratów.

Fujitsu Siemens Esprimo V6515

Staremu laptopowi (Asus A6U) się umarło, więc wymieniłem mojej miłej notebooka. Stanęło na tanim, tytułowym FS Esprimo V6515. Poniżej szybkie wrażenia z krótkiego użytkowania sprzętu i instalacji Debiana w wersji Lenny.

Fujitsu Siemens Esprimo V6515

Źródło: http://gdgt.com/fujitsu-siemens/esprimo/mobile/v6515/

Może Asusowi nie zmarło się tak całkiem, ale praca była niemożliwa – twierdził, że się przegrzewa i się wyłączał. Losowo. Szybka poprawa chłodzenia nie pomogła (a raczej pomogła na chwilę), poza tym sprzęt średnio nowy i średnio rozwijalny (Sempron 3000+, 512 MB RAM, dysk IDE), więc stanęło na tym, że szybciej i pewniej zmienić, niż naprawiać (czym i tak pewnie się zajmę), bo może płyta walnięta, czujnik jakiś czy procesor, a nie po prostu chłodzenie. Pojawił się więc nowy, względnie tani lapek.

Tytułowy FS Esprimo V6515, to: matowa matryca (to IMO plus) 15,4″, 2 GB RAM (1 GB + 1 GB dołożony), Nvidia 8200M, procesor Intel Pentium Dual Core T3400 (2,16 GHz), dysk 160 GB (5400 rpm), nagrywarka DVD. W porównaniu z poprzednikiem, na oko – demon szybkości. Z Windows Vista Basic w markecie już za 1350 zł brutto, czyli niedrogo, nawet porównując koszt modernizacji/naprawy poprzednika.

Pierwsze wrażenie – ogór. Nie ma nic, raptem 3 złącza USB, ethernet, wyjśnie na zewn. monitor, jakieś słuchawki i… tyle. Żadnej kamery, modemu, dodatkowych złącz, slotu na karty. Nic. Do tego tandetnie i delikatnie wyglądający plastik. Całość duża – gruby (wysoki), szeroki i głęboki. Wagę przemilczę. No cóż, low end… Ale że ma to być „przenośna stacjonarka”, a nie laptop, to w sumie jakość nie jest aż tak ważna, podobnie jak czas pracy na baterii.

Zadecydowała cena (chyba jedne z najtańszych laptopów w ogóle) i grafika z CUDA, którą mam zamiar kiedyś się pobawić bardziej. Krótko – do jakości można przywyknąć, a szybkość faktycznie jest OK (pamięć RAM współdzielona z grafiką). Sprzęt nie kupowany z myślą o Linuksie, bo nie będzie to podstawowy system na nim, ale na oko powinno działać, zresztą „jakoś to będzie”.

Na pierwszy ogień – zaraz po instalacji Windowsa – poszedł memtest – błędów nie było. Spróbowałem uruchomić Knoppiksa z USB i… pierwszy zawód. Nie zadziałał. Standardowe wyłączenie acpi itp. również nie pomogły.

Podejście drugie to LiveUSB Debiana Lenny w wersji 64 bit (DIY). Działa. I jest szybki. Bardzo szybki. Nie wiem, czy to kwestia 64 bit, czy samego sprzętu, czy uruchamiana z pendrive’a, ale KDE uruchamia się błyskawicznie. Szybka instalacja po kabelku ethernetowym (karta bezprzewodowa nie działa z liveCD) i… Lenny średnio się nadaje na desktop. Przynajmniej dla tej maszyny.

Przy standardowej instalacji (znaczy się Lenny postawiony debootstrapem, nie z użyciem instalatora) nie działały: wireless, klawisze specjalne (głośniej, ciszej, jaśniej, ciemniej) oraz… dźwięk. No dobrze, być może dźwięk działał, bo coś tam cichutko szumiało, tylko nie zauważyłem wyciszonego suwaczka od „speakers”. Działała akceleracja 3D (sterownik binarny Nvidii z dystrybucyjnego repozytorium) i karta ehernetowa, przy czym grafika zmieniała jasność na maksimum (a klawisze nie działały).

Jeśli chodzi o wireless, to lspci wskazało, że jest to Atheros AR242x 802.11abg, czyli całkiem zacna karta (nie spodziewałem się wsparcia dla 802.11a w takim low endzie). Szybkie sprawdzenie i… wiki Debiana stwierdza, że na kernelu z Lenny’ego ta karta nie zadziała (choć ogólnie powinna działać i to na sterowniku z jądra). No dobrze, i tak nie lubię dystrybucyjnych kerneli. Szybkie ściągnięcie waniliowego 2.6.32.6, ponieważ nie mam czasu, to nie bawię się w tuning, tylko biorę konfig z Lenny’ego, make oldconfig, make-kpkg –initrd kernel_image, reboot i… WiFi działa, ale – zgodnie z przewidywaniami – grafika nie bardzo.

Module assistant nie zrobi pakietu na podstawie sterownika z Lenny’ego, bo kernel za nowy. Nic to, zaczyna się backportowanie. Instalacja źródeł nvidia-glx i nvidia-kernel-source z repozytorium unstable (wersja 190.53-1), kompilacja, instalacja i… działa (przy okazji wrzuciłem mój ulubiony wicd dla WiFi, także backportowany). Dla odmiany, zamiast jasności na maksimum, jest na minimum. Wspominałem, że klawisze specjalne (nadal) nie działają? Za to działa:

echo "5" > /sys/class/backlight/acpi_video0/brightness

Ale da się pracować. 😉 Do tego szybkie zrobienie dynamicznej zmiany taktowania procesora (bez problemu).

Z podstawowych rzeczy został dźwięk. Stwierdziłem, że albo opcje do modułu potrzebne, albo nowsza alsa. Albo jedno i drugie. Alsa backportuje się bez problemu, trochę nt. opcji modułu (i – nie ukrywajmy – wielu innych rzeczy) znalazłem na opisie instalacji Lenny’ego dla V6505 (nieco inny sprzęt, ale wiele zbieżności). Po instalacji alsy odkrywam wyciszony suwak „speakers”. Nie wiem, czy go wcześniej nie zauważyłem, czy go nie było. W każdym razie po zwiększeniu głośności dźwięk działa.

Ostatecznie stanęło na tym, że klawisze specjalne nie działają, reszta działa (ww. strona sugeruje, że Ubuntu 9.10 obsługuje wszystko od kopa, więc jak komuś zależy na bezproblemowej instalacji Linuksa, to raczej tę dystrybucję polecam, choć jej nie testowałem).

Co do samego sprzętu, to uwagę zwraca także duży pobór prądu – powertop pokazuje, że zużywa dużo więcej prądu, niż HP Compaq 8430 sprzed 2,5 roku. Mówiąc dużo więcej, mam na myśli przynajmniej jakieś 30% (IIRC). Oba na podobnych ustawieniach – bez obciążenia (minimalne taktowanie), mało uruchomionych programów, włączone wifi, ekran o normalnej jasności. Natomiast jeśli chodzi o szybkość, to nie chodziło o bootowanie z pendrive’a – nadal jest bardzo szybki. Ikonki w splashu KDE robią pyk-pyk-pyk i system gotowy do działania. Bez żadnego tuningu.

Podsumowując – całkiem fajny sprzęt (IMO lepszy wybór, niż kupno typowego desktopa, jeśli ktoś nie ma jakichś wielkich wymagań dla np. grafiki), nawet obsługiwany przez Linuksa, choć Debian Lenny nie jest dla niego najszczęśliwszym pomysłem – wymaga rzeźby (a mimo to klawisze specjalne nadal nie działają). Przy czym należy mieć na względzie, że to nie mój sprzęt i raczej nie miałem czasu na wgryzanie się i zabawę.

Na potrzeby serwisu Linux on Laptops popełniłem opis instalacji Debiana Lenny na Fujitsu Siemens Esprimo V6515 (ang.) – może się komuś przyda. Więcej szczegółów dotyczących sprzętu, konfiguracji i instalacji pakietów – tamże. Ew. aktualizacje opisów uruchamiania także będą się znajdowały raczej tam, niż w tym miejscu.