Parę tygodni temu minister zdrowia nakazał stosowanie maseczek. Tu powinna być gwiazdka i dywagacje na temat czy minister zdrowia może, czy to obowiązujące prawnie itd. Przyznaję, że na stronach rządowych nie znalazłem informacji dotyczących aktu prawnego, coś było ogłoszone na konferencji prasowej, jest wpisane na stronie z aktualnymi zasadami i… tyle. Także portale nie linkują do tekstów źródłowych. Dla porządku jednak jakieś źródło. Ale nie o trybie wprowadzania ograniczeń czy spójności informacji i łatwości znalezienia informacji na stronach rządowych będzie tym razem. Chcę się skupić na technicznych aspektach.
Na początku pandemii był boom na przyłbice, różne DIY dostarczano medykom, wszyscy ich pożądali. Teraz okazuje się, że „już nie chronią”. Cudzysłów mój i złośliwy, bo oczywiście faktycznie nic się nie zmieniło. Przyłbice nadal dają jakieś zabezpieczenie, w określonych okolicznościach. Podobnie jest z innymi niż maseczki środkami ochrony. Chusty, szaliki itp. – były zalecane, nagle „już nie chronią”. O co chodzi?
Przede wszystkim, większość środków ochrony chroni głównie otoczenie przed noszącym, nie noszącego przed otoczeniem. Dopiero szczelna maseczka ze stosownym filtrem albo maska przeciwgazowa będzie chronić noszącego. O ile będzie szczelna i poprawnie założona. I będzie utrudniać oddychanie, choć oczywiście da się biegać w masce przeciwgazowej. Tu stosowny dowcip ze strony dla rozluźnienia atmosfery.
– Tato! Tato! Pokaż jak biegają słoniki.
– Daj spokój synku, wystarczy.
– Tato… Ale ja baaardzo proszę. Buuuu…
– No dobrze synku. Pluton! Maski włóż! I jeszcze jedno okrążenie!
W kwietniu zeszłego rok, gdy ludzie na potęgę szyli DIY maseczki, kupiłem chusty. Zwykłe bandamy za 3,5 zł. Sztuk 12, żeby dostawa z Allegro była za darmo. Czemu? Tanie, wygodne, wielorazowe, zapewniają jakąś ochronę. Wystarczy złożyć w trójkąt, zawiązać z tyłu i gotowe. Szybciej zakłada się tylko maseczkę z gumkami na uszy. Do tej pory korzystałem niemal wyłącznie z chust. Owszem, zdarzyło mi się parę razy korzystać z różnych maseczek. Zarówno jednorazowych, jak i wielorazowych. Ale używałem ich tylko chwilowo i w specyficznych okolicznościach, więc nie zwracałem uwagi na ich wady i zalety.
Zalet chust nad maseczkami jest wiele. Są tanie i wielorazowe. Można je schować gdziekolwiek. Awaryjna chusta w kieszeni, w schowku w samochodzie, w plecaku? Korzystam namiętnie. Zawiązaną chustę – w przeciwieństwie do wiązanej maseczki – łatwo opuścić, a następnie z powrotem założyć. W przeciwieństwie do maseczki na gumkach nie ciągnie za uszy.
Bardziej techniczne zalety bandamy w stosunku do maseczek? Można je rozłożyć do prania czy suszenia. Dwie warstwy materiału schną dłużej niż jedna – czysta fizyka. Długo nie rozumiałem o co chodzi narzekaniem na parowanie okularów przy korzystaniu z maseczek. Okularów nadal nie noszę, ale już rozumiem. Otóż maseczka ma luz/mniejszy docisk w okolicy nosa, czyli górnej. W momencie wydechu powietrze kieruje się głównie tam, gdzie napotyka najmniejszy opór. Czyli do góry. Gdy noszę maseczkę „na gumki” to przy intensywniejszym wydechu czuję powiew na rzęsach. Zjawisko, które nie występuje w chuście W przypadku chusty główny docisk jest u góry, na dole jest luz, więc okulary nie powinny tak bardzo parować.
Jest też pewne wytłumaczenie maseczek noszonych na brodzie czy – może nawet bardziej – odsłoniętych nosów. Komfortowa, czyli nie ciągnąca za uszy maseczka gdy wchłonie wilgoć robi się ciężka i potrafi się zsunąć. Zawilgocona chusta generalnie nadal tkwi tam, gdzie była pierwotnie.
Czy to znaczy, że chusty są gorsze? Może tak, może nie. Nie sądzę, by były wiarygodne badania na ten temat. Na oko nie widzę różnicy w skuteczności między bawełnianą maseczką a chustą. Tak, chusta ma na dole względny luz, ale chroni przed wydostawaniem się kropelek przy mówieniu czy oddychaniu. Z drugiej strony czuję, jak przy intensywniejszym wydechu maseczka się odchyla i powietrze wylatuje na boki… wszędzie. Głównie do góry. W przypadku chusty intensywność wydechu nie miała praktycznie znaczenia. No i chusta sięga znacznie dalej, niż maseczka. Zarówno na boki, jak i w dół. A od góry ma lepszy docisk. Nie zdziwiłbym się, gdyby chusty okazały się wręcz lepsze…
No ale to tylko takie gdybanie i marudzenie. Rząd wie lepiej, więc nosimy maseczki. Po cichu liczę, że się ogarną i najdalej na majówkę wrócą stare zasady.
