Raspberry Pi – sterowanie LED i odczyt temperatury CPU i dysku

Parę dni temu zamówiłem opisywanego wcześniej Banana Pi, którego mam nadzieję użyć jako następcę Raspberry Pi w NAS. Nie wiem co stanie się z obecnym rpi, więc dla pamięci zapiszę parę przydatnych rzeczy, których używam.

Oczywiście do Raspberry Pi można podłączyć LEDy, termometry i ogólnie cuda na kiju (czy tam raczej na GPIO), ale warto też wiedzieć, że jest wbudowany czujnik, z którego można czytać temperaturę CPU. Podobnie jak LED, którym można sterować. Wszystko z wiersza poleceń Linuksa, bezpośrednio z powłoki, bez dodatkowych skryptów czy też bibliotek.

Temperatura CPU

Nie pamiętam już źródła, ale temperaturę CPU w Raspberry Pi odczytać można z /sys/class/thermal/thermal_zone0/temp Jednostka w której jest podawana to tysięczne stopnia Celsjusza, więc pewnie warto będzie zamienić na coś bardziej ludzkiego, np. na stopnie Celsjusza z dokładnością do jednej dziesiątej stopnia (zaokrąglanie):

awk '{printf("%.1f\n",$1/1e3)}' /sys/class/thermal/thermal_zone0/temp

Temperatura dysku

Skoro już sprawdzamy temperaturę, to warto też czytać ją z dysku, o ile taki mamy podłączony do Raspberry Pi. Główna zaleta jest taka, że mniej podatna na chwilowe zmiany i bardziej związana z temperaturą otoczenia. Praktycznie każdy dysk ma czujnik temperatury i można czytać z niego dane przy pomocy S.M.A.R.T. Pobranie samej wartości w stopniach Celsjusza z /dev/sda:

/usr/sbin/smartctl -A /dev/sda | grep -i temp | awk '{print $10}'

Ponieważ zdarzyło mi się raz, że nazwa dysku podczas pracy zmieniała się z /dev/sda na /dev/sdb (nie mam pojęcia czemu) i miałem dziurę w logach, to w skrypcie do logowania obu tych danych stosuję na to obejście (przy okazji pozwoli na czytanie z większej ilości dysków). Cały skrypt (który uruchamiam z crona co godzinę):

#!/bin/bashlogger -t temperature "RPi `awk '{printf("%.1f\n",$1/1e3)}' /sys/class/thermal/thermal_zone0/temp`"for i in `ls /dev/sd?`; dologger -t temperature "Disk `/usr/sbin/smartctl -A $i | grep -i temp | awk '{print $10}'`"done

Sterowanie LED

Większość opisów sterowania LED przy pomocy Raspberry Pi dotyczy tych podłączanych przez GPIO, ale samo rpirównież umożliwia użytkownikowi sterowanie jednym z wbudowanych LEDów. Od razu ostudzę zapał – jest to jedna zielona dioda z kilku LEDów w różnych kolorach świecących się i migających podczas pracy, więc użyteczność OOTB jest mierna. Można się oczywiście bawić w zasłonięcie pozostałych LEDów czy wyprowadzenie na obudowę „światłowodem” tej jednej, albo wyprowadzenie jej w określone miejsce na obudowie, co niewątpliwie zwiększy czytelność, ale to już trochę inna bajka. Polecenia przepisane z wpisu Raspberry Pi – Control the on board LED lights (polecam wpis; blogi znikają, wolę mieć backup).

Wyłączenie triggera (domyślnie pokazuje aktywność mmc0):

echo none > /sys/class/leds/led0/trigger

Zapalenie LED:

echo 1 >/sys/class/leds/led0/brightness

Zgaszenie LED:

echo 0 > /sys/class/leds/led0/brightness

Nie wykorzystuję tego w praktyce z uwagi na wspomnianą małą widoczność. Można w prosty sposób oprogramować i sygnalizować… cokolwiek, w dodatku na minimum 3 stanach (zgaszony/migający/zapalony). Przy odrobinie chęci można dodać obsługę częstotliwości migania. Jeśli chodzi o potencjalne zastosowania, to pierwsze co mi przyszło do głowy, to sygnalizacja temperatury z poprzednich akapitów. Wersja z kilkoma częstotliwościami świetnie nadaje się do informowania o aktualnym zużyciu pasma.

Software RAID i wypadnięcie dysku – HOWTO

Coś złego zaczęło dziać się z jednym z dysków w jednym z desktopów. Wygląda, jakby startował, a następnie robił restart. Głośne cyknięcie, rozkręcanie się dysku, a w tym czasie system stoi. Albo umiera zasilacz, albo dysk. Albo coś gdzieś nie styka.

Ponieważ w moje ręce wpadł inny dysk, postanowiłem podłączyć go do sprawnego komputera, zdiagnozować, wyzerować i zamienić z dyskiem w padającym desktopie.

Wszystko byłoby fajnie, ale w komputerze, w którym chciałem dokonać diagnostyki jest już software RAID. Po podłączeniu dysku do diagnostyki (IDE) system wstał, ale… tylko z jednym dyskiem (zdegradowany RAID). Podłączanego dysku też nie widział. Efekt był taki, że po odpięciu dysku do diagnostyki i uruchomieniu systemu, przywitał mnie rozjechany RAID (md0):

cat /proc/mdstat 
Personalities : [raid1]
md127 : active (auto-read-only) raid1 sda1[0]
      57584256 blocks super 1.2 [2/1] [U_]
     
md0 : active raid1 sdb2[1]
      57584256 blocks super 1.2 [2/1] [_U]

Natomiast w dmesg widoczny był wpis:

md: kicking non-fresh sda1 from array!

Wszystko jak najbardziej OK, tylko jak teraz poskładać to do kupy? TBH liczyłem, że system sam wykryje, że dysk będący częścią RAID wrócił i że ma stare dane. Czyli zrobi synchronizację. No niestety, nic nie dzieje się automagicznie. Chwila z wyszukiwarką i znalazłem rozwiązanie:

mdadm --stop /dev/md127
mdadm --add /dev/md0 /dev/sda1

Po takich komendach RAID rozpoczął synchronizację, której postęp można sprawdzić przez cat /proc/mdstat.

Tyle w kwestii podłączania dziwnych dysków do desktopa z software RAID. Przyczyną dziwnego zachowania okazało się… moje czytanie instrukcji. Nie zapakowałem dysku jak przyszedł (zlimitowany do 32GB), tylko zmieniłem zworką tryb na auto select. Znaczy tak mi się wydawało, gdyż wszystko wskazuje na to, że opis należy czytać odwrotnie. Jakichkolwiek oznaczeń gdzie dół a gdzie góra oczywiście brak.

Nanoblogging

Szedłem sobie do pracy, po części ciesząc się pięknym porankiem, a po części dumając nad upadkiem blogów w ogólności, a μblogów w szczególności i wpadłem na pomysł: nanoblogging. Powody są dwa. Pierwszy: to pisanie μbloga nie jest jakieś specjalnie wygodne, zwł. z telefonu. Po drugie, i tak wiele komunikacji międzyludzkiej sprowadza się do hasłowych zwrotów, czasem tagów.

No to zasady: treść wpisu składa się z informacji o autorze (login), miejscu (koordynaty GPS), timestampa (AKA czas) i… tagów. Zwanych czasem hashtagami, zupełnie nie wiem czemu. Ale ja stary jestem i z Blipa, tam zawsze tagi były z hashem… I tyle. No, jeszcze miejsce na login innego użytkownika lub URL do jego nanowpisu. Hm, i URLe do zewnętrznych serwisów, oczywiście automagicznie skracane.

Piszący nie wpisuje sam tagów, tylko wybiera je z predefiniowanej listy. Do namysłu, czy tylko gotowe dostają użytkownicy i muszą boczkiem prosić autorów serwisu o dodanie nowych, czy mogą jakoś w oddzielnym trybie tworzyć własne tagi. Część tagów może być podpowiadana na podstawie pozycji GPS.

Zdziwiłbym się, gdybym był pierwszy, który wpadł na taki pomysł, więc wpisałem nanoblogging w wyszukiwarkę. I faktycznie, już 5 lat temu było o serwisie Flutter. Oto świetny film o nim.

Patrząc na metody komunikacji, wygląda, że dla wielu osób byłoby to całkowicie wystarczające. Zaspokaja informacyjne ADHD i ekstrawertyzm, a o ileż prostsze w użyciu… W sumie szkoda, że Flutter to tylko żart. Chętnie popatrzyłbym na jakieś statystyki użycia tagów per osoba i per ogół ludzi. Ciekawe ile „wyrazów” by (nam) wystarczyło do „komunikacji”?