Kluby

Zainspirowany aktywnościami na czytanych blogach, zapisałem się ostatnio do klubów. Kluby są dwa: 512 KB oraz 250 KB. Pierwszy dotyczy rozmiaru strony nieskompresowanej, drugi – moim zdaniem istotniejszy – skompresowanej. Znaczy wykonana została optymalizacja WordPress.

Niby nic nowego, bo o optymalizacji strony i poprawnym działaniu na urządzeniach moblilnych pisałem już dawno. Jednak z WordPressa o rozmiarze nieskompresowanym mniejszym niż 512 KB jestem zadowolony. Tym bardziej, że chodzi o wersję z dodatkowymi statystykami Matomo. Okazuje się, że nie potrzeba żadnej magii, by osiągnąć taki wynik. Nawet motyw jest jeden z domyślnych.

Tak, to tylko główna. Poszczególne wpisy są nieco większe. Tak, nie mam obrazków we wpisach. Z obrazkami na głównej byłoby więcej. Z drugiej strony mógłbym zmniejszyć liczbę wpisów. Ale nie o to chodzi, przynajmniej mi. Nie musi być jak najmniej, ważne, by zwrócić uwagę na rozmiar przy zachowaniu wyglądu i funkcjonalności. Czyli żeby nie było bloatu.

Jeśli komuś naprawdę zależy na minimalizacji, to jedynym sensownym kierunkiem wydaje mi się strona statyczna. Statycznych generatorów stron/blogów jest wiele. Podzielone językami i licencjami, czyli dla każdego coś miłego. Do tego lekki motyw i wyniki są nieporównywalnie lepsze. Co można zobaczyć na przykładzie Wattmeter (geneza). Niestety, funkcjonalność jakby nie ta. Przede wszystkim brakuje sensownej możliwości spięcia komentarzy.

Swoją drogą fajnie widać, jak na przestrzeni lat zmieniają się narzędzia do badania optymalizacji strony. Kiedyś korzystałem z surowo wyglądającego webpagetest.org, teraz rządzi znacznie ładniejszy GTmetrix.

Puchną także same strony. Strona główna starego bloga (Jogger.pl) to 27 requestów, 227 KB skompresowane, 674 KB nieskompresowane. Jednak od obu tych wartości należałoby odjąć odpowiednio 152 KB oraz 461 KB związane z reklamami i widgetem wyszukiwarki Google. Czyli zostałoby 75 KB oraz 213 KB, przed jakąkolwiek optymalizacją. Ten blog ma 11 requestów i odpowiednio 102 KB i 334 KB, ale już po optymalizacji. Czyli jakąś połowę więcej.

Optymalizacja WordPress

Do odchudzania strony głównej, czyli optymalizacji WordPressa korzystałem z wtyczki Asset CleanUp. Więcej o polecanych/używanych wtyczkach WordPress pisałem pisałem tu, więc aktualizuję.

Gdyby ktoś chciał powalczyć samodzielnie to poniżej instrukcja, albo raczej krótkie wskazówki na temat tego, co ustawiłem w tej wtyczce. Nie jest to komplet zmian optymalizacyjnych, część rzeczy mogę robić w innych wtyczkach lub samym serwerze WWW. Czyli klasyczne YMMV, a każda zmiana wymaga testów.

  • Optimize CSS – wszystkie opcje włączone. Defer, minimize, cache.
  • Optimize JavaScript – nie dotykany.
  • HTML Source CleanUp – usunięte kilka tagów. Nie podaję które, bo mocno zależy od konfiguracji.
  • Google Fonts – włączone Remove Google Fonts. Widać różnicę w wyglądzie, ale na testach wyszło mi, że jest tylko odrobinę gorzej. Różnica w rozmiarze – znaczna.
  • CSS & JS Manager – ze strony głównej (i tylko z niej!) usunąłem ładowanie plugina Subscribe to Comments Reloaded. Jest potrzebny tylko na stronach wpisów. Podobny los spotkał tam jquery-core oraz jquery-migrate.

Niedoszła afera z Brave

Wszystko zaczęło się od wpisu o nieco przydługim tytule The Brave web browser is hijacking links, and inserting affiliate codes, który podrzucił kumpel z pracy. Z tytułu wynika, że Brave podmienia linki tak, aby używane były jego kody afiliacyjne.

Krótko o afiliacji – serwisy internetowe płacą za ruch, albo, dokładniej, za określone akcje użytkowników. Np. rejestracja w serwisie czy zakup produktu. Zwykle wejście od określonego polecającego jest identyfikowane przez odpowiedni parametr w URL, zliczana jest liczba interakcji, a na koniec okresu rozliczeniowego podmiot kierujący użytkowników do serwisu dostaje pieniądze. Takie płatne polecanie.

Z kolei Brave to przeglądarka, która reklamuje się jako szybka, bezpieczna. Blokuje reklamy i trackery, w zamian oferując użytkownikom możliwość zarabiania za oglądanie reklam i dzielenia się z twórcami stron WWW. Brzmi nieco utopijnie i podchodziłem nieco sceptycznie, ale… sprawdziłem, faktycznie jest szybka i bardzo łatwo pozwala na blokowanie reklam, bez konieczności zabawy z rozszerzeniami typu uBlock. Nie jestem fanem, ale przyznaję, że to świetna kombinacja do niektórych zastosowań.

Jak widać w artykule kręcona jest afera, jakoby przeglądarka Brave podmieniała linki i wstawiała swoje kody. Tak naprawdę użytkownikowi końcowemu jest raczej obojętne, kto skorzysta na jego rejestracji w jakimś serwisie. Oczywiście cicha podmiana psułaby biznes afiliacyjny, ale byłby to raczej problem wydawców. I żeby doszło do podmiany, użytkownik i tak musiałby wykonywać interakcję z portalem, na którym uruchomiona jest afiliacja. Biorąc pod uwagę, że chodzi o kilka portali związanych z krytpowalutami, szansa na to jest
niewielka. Więc nawet gdyby o to chodziło, to wpływ na użytkownika końcowego jest dyskusyjny i nie widzę powodu by rezygnować z dobrej przeglądarki. Choć oczywiście takie działanie byłoby kontrowersyjne od strony etycznej i ingerowałoby w wolność użytkowników.

Trochę dziwne byłoby jednak trzymanie listy „cichych podmian” publicznie w źródłach na GitHubie, prawda? No właśnie… Używam od pewnego czasu trybu przypuszczającego, bo tak naprawdę nie o podmienianie linków tak naprawdę chodzi. Z tego co sprawdziłem, nie chodzi o cichą podmianę bez wiedzy użytkownika, tylko o… wyświetlenie w sugerowanych stron z linkiem afiliacyjnym w ramach podpowiedzi, gdy użytkownik wpisuje odpowiedni ciąg w adresie strony.

Podpowiedź w pasku adresu w przeglądarce Brave

Użytkownik musi samodzielnie, ręcznie wybrać URL będący linkiem afiliacyjnym. Co więcej, opcję podpowiadania można w ogóle wyłączyć w ustawieniach, po prostu klikając, nie trzeba używać żadnych ukrytych opcji.

Wiadomo, że Brave to projekt komercyjny, więc jakoś zarabiać musi, ale w tym przypadku w mojej ocenie nie dzieje się nic złego. Nadal spokojnie można używać Brave, jeśli komuś zależy na szybkiej przeglądarce z wbudowanym blokowaniem reklam. Z racji tego, że źródła Brave są dostępne na GitHubie, ciche nadużycia będą raczej trudne do przeprowadzenia.

UPDATE: Dodałem screenshot poglądowy jak to wygląda. Ale przyznaję, że sprawdziłem niedokładnie i trochę racji w zarzutach jest – jeśli wpiszemy cały ciąg binance.us to jako podpowiedź wskakuje pierwszy URL, więc wciśnięcie klawisza enter w tym momencie spowoduje wejście z linkiem afiliacyjnym od Brave:

Podpowiedź w pasku adres w przeglądarce Brave – pełna nazwa, podświetlony link, który będzie użyty po wciśnięciu enter.
Podpowiedź w pasku adres w przeglądarce Brave – pełna nazwa plus spacja, podświetlony link, który będzie użyty po wciśnięciu enter.

Jak widać jest to widoczne dla użytkownika, jak widać powyżej dodanie jakiegokolwiek znaku (spacja, /) po binance.us spowoduje wejście bezpośrednie, bez podpowiedzi, ale… jest.

Blogi żyją

Pierwotnie ten wpis miał być komentarzem do wpisu o agonii blogów, jednak z racji rozmiaru i uporządkowania ew. dyskusji stwierdziłem, że bardziej pasuje jako samodzielny wpis.

Zamykanie kolejnych polskich platform blogowych nie jest koniec blogosfery. To zaledwie koniec platform blogowych jako takich. IMO je spotyka los podobny do shared hostingu, odkąd pojawiły się VPSy. Platformy tracą sens, bo:

  • i własny hosting, i domeny drastycznie potaniały,
  • platformy nakładają ograniczenia i/lub kosztują relatywnie dużo,
  • pojawiły się międzyplatformowe narzędzia do dzielenia się komentarzami dot. wpisów na blogach – FB, Disqus, itp.

Tego wszystkiego kiedyś nie było. Porównując z telefonami – nadal z nich korzystamy, ale kto ostatnio korzystał z telefonu stacjonarnego (i w dodatku nie VoIP), o budkach telefonicznych nie wspominając?

Wiele blogów ma się jednak dobrze. Niektóre mają się wręcz świetnie. Z polskiego podwórka na myśl przychodzą mi tu – tak od ręki zaufanatrzeciastrona.pl, sekurak.pl, niebezpiecznik.pl, majsterkowo.pl, jakoszczedzacpieniadze.pl czy subiektywnieofinansach.pl. Od strony technicznej te portale(?) to są blogi. I myślę, że zasięgiem biją na głowę najlepsze blogi sprzed lat dziesięciu lub więcej. A może i całe platformy…

Prawdą jest, że bariera wejścia w blogowanie wzrosła, jeśli porównać ją z innymi formami komunikacji, ale tak naprawdę jest łatwiej, niż kiedyś. Narzędzia są bardziej dopracowane, takiego WordPressa można postawić z tutoriala z wiedzą nie większą, niż potrzebna kiedyś do modyfikacji szablonu. To samo zjawisko dotyczy innych rodzajów twórczości – amatorskie zespoły muzyczne mają często dziś do dyspozycji rozwiązania, które kiedyś były dostępne wyłącznie profesjonalistom. Bardziej mam tu na myśli obróbkę dźwięku, niż instrumenty. Łatwiej jest stworzyć zdatną do wydania muzykę i ją wydać, niż kiedyś.

Zgadzam się, że konkurencja innych platform powoduje, że może nie być sensu pisać własnego bloga lub trudniej będzie się wybić. Jeśli nie będzie dobry, to nie będzie czytany, bo przegra konkurencję z innymi formami. To trochę jak z filmami – spróbujcie dziś obejrzeć jakieś arcydzieło sprzed 60 lub więcej lat. Albo serial sprzed 30-40 lat. To nie są złe filmy! Ale w bezpośrednim starciu ze współczesnymi, czy nawet nowszymi produkcjami na większą skalę nie mają szans. Treści do konsumpcji jest coraz więcej, doba ma nadal 24h, długość życia aż tak nie wzrosła. Trzeba wybierać, a warunki selekcji są coraz ostrzejsze.

Zresztą blogi same wspomagały Facebooka w dominacji rynku. Wielu blogerów założyło fanpage bloga, licząc na promocję, ale tak naprawdę dostarczali tylko dodatkowej treści FB i powodowali, że zaglądanie gdzie indziej miało jeszcze mniej sensu. Zresztą miałem o tym notkę – Facebook przejął rolę wielu serwisów, nie tylko blogów.

Nie upatrywałbym problemu blogosfery w próbach monetyzacji. Tak, też widziałem blogi, które poszły w komercję i straciły przy tym cały urok, ale – patrząc z perspektywy – wygląda mi to bardziej na odcinanie kuponów od czegoś, co było fajne, ale do czego straciło się serce i można albo zakończyć, albo zarobić przy okazji parę złotych. Sam bawiłem się w różne formy zarabiania na blogu, a nawet miałem o tym notkę. IMO nie dało się na blogu bezpośrednio zarabiać. Nawet biorąc poprawkę na specyficzną tematykę i potencjalnie większą niechęć odbiorców do wyświetlanych reklam uważam, że to wszystko na orzeszki. Mi nie udało się nigdy osiągnąć z reklam itp. form osiągnąć pułapu pozwalającego na opłacenie abonamentu za dostęp do internetu. Takie sobie kiedyś kryterium sukcesu wybrałem. 😉 Więc nawet rząd wielkości większe dochody to są orzeszki, jeśli mówimy o pracy na jakąś nieułamkową część etatu.
Podkreślam jednak – chodzi o zarobek bezpośredni. Jak zerkniecie na blogi z jednego z pierwszych akapitów, to jak najbardziej pomagają one autorom zarabiać pieniądze. Ale nie na samych blogach. Mądrze na to mówią budowa marki. W praktyce chodzi o jakąś tam rozpoznawalność.

Jeśli mnie ktoś zapyta, czy warto pisać bloga, bez wahania odpowiem, że tak, ale wyłącznie na własnej platformie i z własną domeną. W przeciwieństwie do dowolnej platformy współdzielonej to jedyna powszechnie dostępna forma publikacji, nad którą mamy pełną kontrolę i która daje pełną niezależność. Możemy – i inni ludzie – łatwo wyszukać stare wpisy, podlinkować do nich i… ktoś to przeczyta (spróbujcie tego na FB…). Możemy bez problemu przenieść się z całą zawartością w inne miejsce i właściciel platformy nie będzie nam dyktował, czy możemy to zrobić, w jakiej formie, zakresie i kiedy. FB jest równie wieczny, jak nk.pl. 😉
A zabawa z bebechami okołoblogowymi jest IMO podobną okazją do nauki, jak niegdyś zabawa z tworzeniem szablonów blogów.