Debian Bookworm

Debian 12 o nazwie Bookworm został wydany niemal dwa miesiące temu. Zapomniałem o wpisie z tej okazji, choć większość systemów (kilka desktopów, kilka serwerów) już zaktualizowałem. Może dlatego, że aktualizacja bezproblemowa, żeby nie powiedzieć nudna. Zatem zgodnie z tradycją, wrażenia z aktualizacji.

Przy aktualizacji do Bookworm warto pamiętać o dwóch istotnych zmianach:

  1. Niewolne firmware zostały przeniesione z non-free do non-free-firmware. Jeśli korzystamy, to warto dodać stosowny wpis w sources.list. I przy okazji można pomyśleć, czy potrzebujemy non-free. Jeśli nie, można usunąć.
  2. W związku ze zmianami w pakietach, pojawił się osobny pakiet systemd-resolved. Teoretycznie nie powinien być potrzebny, bo w domyślnej konfiguracji rozwiązywanie nazw nie korzystało z rozwiązania systemd. W praktyce na paru – ale nie wszystkich – VMkach resolvowanie DNS przestało mi działać, a doinstalowanie systemd-resolved rozwiązało problem. Polecam zatem pobranie go przed rozpoczęciem aktualizacji[1]:

wget http://ftp.de.debian.org/debian/pool/main/s/systemd/systemd-resolved_252.12-1~deb12u1_amd64.deb

Gdyby rozwiązywanie nazw nie działało po aktualizacji, będzie pod ręką i wystarczy wtedy

dpkg -i systemd-resolved_252.12-1~deb12u1_amd64.deb

W przeciwnym razie będziemy zmuszeni do drobnej kombinacji z dostarczeniem pakietu przy nie do końca działającej sieci. Co nie jest trudne, ale nieco bardziej niewygodne.

[1] Wersja dla amd64, pozostałe architektury dostępne na https://packages.debian.org/bookworm/systemd-resolved

Koniec roweru miejskiego w Poznaniu

Ostatnio kilka razy złapałem się na tym, że potrzebowałem przemieścić się dłuższy kawałek w mieście. Dłuższy pieszo, bo rowerem byłoby jakieś 15-20 minut. Odruchowo rozejrzałem się za rowerem miejskim, który pasowałby idealnie i… nie było.

Nie było to dla mnie wielkim zaskoczeniem, nawet coś mi świtało, że były jakieś przeboje zimą z nim związane. Liczyłem jednak, że sytuacja się wyprostuje i rowery wrócą. Tak się niestety nie stało. Wcześniej aż tak tego nie odczuwałem, bo czym innym jest dłuższy nawet spacer w sprzyjających warunkach pogodowych, a czym innym w upale.

Rowery były dla mnie lepsze od komunikacji miejskiej w kilku sytuacjach. Pierwsza jest oczywista i bezdyskusyjna: komunikacja miejska jeździ po stałych liniach, rowerem można dojechać wszędzie, dowolną trasą. Przynajmniej w centrum, bo dalej jest się już przywiązanym do stacji. Swoją drogą, niemożność zostawienia roweru poza stacją poza centrum kosztowała mnie trochę nerwów i zaliczyłem przez to parę wtop. Ale w mieście nawet jeśli jakaś komunikacja miejska dociera i do punktu startowego, i docelowego, to przejazd łamańcem z przesiadką bywa czasochłonny.

Podjazd „pod same drzwi” też robił różnice. Jeśli trzeba przejść kilkaset metrów do przystanku i tyleż z niego, to czas podróży wzrasta. Rower miejski robił mi tu robotę – mogłem sprawdzić w appce czy mam rower pod ręką, jeśli tak, podjechać rowerem. Niezależnie od ew. opóźnień komunikacji.

Kolejna sprawa to weekendy i święta. Nawet jeśli jest bezpośrednia komunikacja, to poza dniami roboczymi tramwaje i autobusy jeżdżą rzadziej. Zamiast czekać kwadrans na pojazd można było wziąć rower i przejechać w tym czasie na miejsce.

No i na koniec – elastyczność. Jeśli pogoda była niesprzyjająca rowerowi rano, to mogłem pojechać do pracy komunikacją miejską. A jeśli po południu się poprawiła, to nie musiałem wracać w ten sam sposób – mogłem wziąć rower.

Było miło, ale po 10 latach siskończyło, przynajmniej w Poznaniu. Wygląda, że tyle czasu z nich, z większymi lub mniejszymi przerwami, korzystałem. Głównie komunikacyjnie, zarówno do dojazdów do pracy, jak Szkoda, bo alternatyw nie ma. Hulajnogi elektryczne są drogie i w porównaniu z rowerem miejskim nieekologiczne. W końcu trzeba wytworzyć prąd do ich ładowania. A i sama konstrukcja wygląda na dającą większy ślad węglowy. Jeśli chodzi o użytkowników, to rower zapewniał jakąś dawkę ruchu. Hulajnoga już nie.

Pozostaje przypomnieć stare zdjęcie:

Rowery miejskie Nextbike na stacji w Poznaniu
Rowery miejskie Nextbike w Poznaniu. Źródło: fot. własna.

Mam jeszcze nadzieję, że jednak miasto pójdzie po rozum do głowy i rowery wrócą. Chyba jeszcze jest szansa, bo stacje nie są demontowane, wygląda, że czekają.

Google, he knows me

Dostałem maila od Google. Na stronie wykryto błędy, kod błędu 403. Sprawa mnie zaintrygowała. Co prawda chodziło tylko o jeden URL, ale czemu 403? Błędy 5xx czy 404 bym zrozumiał jeszcze, zwłaszcza na blogu, ale 403? Coś się tu zdecydowanie nie zgadza.

Rozpocząłem dochodzenie i zrobiło się dziwniej. Bowiem chodziło o zupełnie egzotyczny URL ( hxxps://zakr.es/tststs/ ). Na oko poprawny, ale ewidentnie tymczasowy i testowy. I zdecydowanie nie należący do bloga. W ogóle byłem zdziwiony, że Google o nim wie.

And he knows I’m right

Pierwsze co przyszło mi do głowy to robots.txt. Może dlatego, że sugerują sprawdzenie, czy dostęp nie jest tam blokowany? W każdym razie pudło. Zresztą nawet gdyby tam URL był, to raczej jako wykluczenie dla botów. A wtedy zgłaszanie braku dostępu byłoby sporą bezczelnością.

Zajrzałem do katalogu na serwerze i przypomniało mi się, że testowałem pewną rzecz. Powiedzmy, że okolice bug bounty. Tak, robienie tego na podstawowej domenie to zwykle kiepski pomysł, ale tym razem kluczowa miała być obecność naturalnego ruchu. Tak czy inaczej nic z tego nie wyszło, tj. nie udało mi się wykorzystać w planowany sposób. A katalog pozostał, choć już niewykorzystany. I nielinkowany.

Analiza

Google webmaster tools[1] pokazuje, skąd jest linkowana dana strona. W tym przypadku podał dwie strony na blogu. Jedną z konkretnym wpisem, drugą zbiorczą.

Strona odsyłająca
https://zakr.es/blog/author/rozie/page/6/
https://zakr.es/blog/2015/10/spis-wyborcow-a-rejestr-wyborcow/

Tyle, że w podglądzie źródła tego ostatniego wpisu to ja tego URLa w żaden sposób nie widzę.

Jak to wygląda czasowo? Kolejna ciekawostka to kolejne dwie daty w Google webmaster tools:

Data pierwszego wykrycia: 31.08.2022

Zapewne wtedy się bawiłem. Daty utworzenia plików potwierdzają – wszystkie pliki mają 03.08.2022. Ma to jakiś sens, tylko musiałbym zostawić pliki podlinkowane na miesiąc? Raczej niemożliwe, bo wtedy zostałyby na stałe. A nie ma. No i skąd by się wzięły w tak starym wpisie?

Ostatnie skanowanie 5 maj 2023, 11:47:16

To oczywiście możliwe, tym bardziej, że Google zauważyło błąd 403 dokładnie 3 maja 2023. Po ponad pół roku?

I’ve been talking to Google all my life

Jeśli chodzi o Google, to mamy love hate relationship. Z jednej strony doceniam firmę za GCTF, czy zabezpieczenia poczty i kont. Z drugiej strony to, co robią z prywatnością userów, nachalność reklam, tragiczny, scamerski content części reklam bąbelkowanie w wyszukiwarce i wreszcie samo bycie globalną korporacją mocno mnie odstręczają.

Ostatecznie jest tak, że umiarkowanie korzystam z ich usług. Trochę, bo wygodne, trochę, bo wypada znać. Mam webmaster tools, mam reklamy AdSense, ale tylko w wybranych miejscach. Pozwalam indeksować blog. Raczej nie korzystam z ich wyszukiwarki, tj. sięgam do niej tylko, jeśli nie znajdę wyników w podstawowej, czyli rzadko. Inne usługi Google, czyli np. Maps, Waze, translate, calendar, drive, docs – różnie, raczej korzystam, choć w ograniczonym stopniu.

Częściowe wyjaśnienie

Spojrzenie w logi serwera mówi nieco więcej:

66.249.65.223 - - [28/Aug/2022:20:35:53 +0200] "GET /tststs/ HTTP/1.1" 403 187 "-" "Mozilla/5.0 (Linux; Android 6.0.1; Nexus 5X Build/MMB29P) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/104.0.5112.79 Mobile Safari/537.36 (compatible; Googlebot/2.1; +http://www.google.com/bot.html)"
66.249.70.63 - - [30/Aug/2022:20:53:52 +0200] "GET /tststs/ HTTP/1.1" 403 187 "-" "Mozilla/5.0 (Linux; Android 6.0.1; Nexus 5X Build/MMB29P) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/104.0.5112.79 Mobile Safari/537.36 (compatible; Googlebot/2.1; +http://www.google.com/bot.html)"
66.249.64.227 - - [30/Apr/2023:22:32:01 +0200] "GET /tststs/ HTTP/1.1" 403 187 "-" "Mozilla/5.0 (Linux; Android 6.0.1; Nexus 5X Build/MMB29P) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/112.0.5615.142 Mobile Safari/537.36 (compatible; Googlebot/2.1; +http://www.google.com/bot.html)"
66.249.64.231 - - [03/May/2023:10:44:18 +0200] "GET /tststs/ HTTP/1.1" 403 187 "-" "Mozilla/5.0 (Linux; Android 6.0.1; Nexus 5X Build/MMB29P) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/112.0.5615.142 Mobile Safari/537.36 (compatible; Googlebot/2.1; +http://www.google.com/bot.html)"
66.249.64.229 - - [05/May/2023:11:47:16 +0200] "GET /tststs/ HTTP/1.1" 403 187 "-" "Mozilla/5.0 (Linux; Android 6.0.1; Nexus 5X Build/MMB29P) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/112.0.5615.142 Mobile Safari/537.36 (compatible; Googlebot/2.1; +http://www.google.com/bot.html)"

Część rzeczy się zgadza, np. wizyty kiedy Google zauważyło i zaindeksowało URL, po miesiącu od zamieszczenia plików. Widać też wizyty 03.05, kiedy sobie o nim ni stąd ni zowąd przypomniało. Mogło się też zdarzyć, że do testów wziąłem jakiś stary wpis z 2015.

Nadal nie zgadza się – albo nie mogę sobie przypomnieć – jak to się stało, że URL został na miesiąc, a nie został na stałe. I słodką tajemnicą Google pozostanie, czemu zapomniało o tym URLu na bite osiem miesięcy.

Usunąłem katalog z serwera. Może teraz Google, gdy dostanie 404, zapomni o nim na dobre?

[1] Obecnie Google Search Console, ale przywykłem do starej nazwy, więc przy niej zostanę, przynajmniej w tym wpisie.