Jak zabezpieczyć domową sieć Wi-Fi?

Ciągle słychać o błędach w urządzeniach Wi-Fi, ale zwykły użytkownik nie ma wielkiego pola manewru – z routera Wi-Fi korzystać będzie, może co najwyżej liczyć na aktualizację oprogramowania przez producenta. Postanowiłem popełnić krótki praktyczny poradnik o tym, jak łatwo zabezpieczyć sieć Wi-Fi w domu czy SOHO. Zakładam, że konfigurowany będzie dowolny router Wi-Fi, nie określonego producenta. Nie będę podawał konkretnych zakładek/nazw, bo na różnych routerach różnie się opcje nazywają. Efektem jest przyzwoicie zabezpieczony sprzęt w domu, zmniejszający także szansę na wykorzystanie luk w oprogramowaniu – w większości przypadków konieczny jest dostęp do urządzania przez atakującego.

Podstawy

Wymienione poniżej czynności są absolutną podstawą, a efektem jest przyzwoicie zabezpieczona sieć.

  1. Zmiana hasła administracyjnego do urządzenia – warunek absolutnie konieczny. Bez tego możliwe są ataki na urządzenie przy pomocy dowolnej strony odwiedzanej z przeglądarki w sieci domowej.
  2. Wyłączenie zarządzania na porcie WAN – po co ułatwiać włamania z zewnątrz?
  3. Włączenie szyfrowania WPA2 lub WPA + AES – brak szyfrowania czy WEP nie są żadnym zabezpieczeniem, któryś z tych dwóch powinien być obecny nawet w starych sprzętach.
  4. Wyłączenie WPS – dodawanie urządzeń przy pomocy PINu może być kuszącym ułatwieniem, ale drastycznie ułatwia włamanie do sieci.
  5. Aktualizacja firmware do urządzenia do najnowszej wersji – to, że urządzenie jest nowe i prosto ze sklepu nie oznacza, że ma wgrane nowe oprogramowanie. Warto sprawdzić, czy producent nie wydał nowszej wersji oprogramowania, często poprawiane są różne błędy dotyczące stabilności i bezpieczeństwa.
  6. Ustawienie silnego hasła do Wi-Fi – patrz rozdział o hasłach.
  7. Okresowe przeglądy – patrz rozdział o przeglądach.

Dodatki

Poniższe czynności są opcjonalne, ich skuteczność jest niewielka, dyskusyjna, albo niekoniecznie są proste czy w ogóle możliwe do wykonania.

  1. Wyłączenie zarządzania routerem przez Wi-Fi – jeśli komputer jest podłączony po kablu, nie jest to żadne utrudnienie, w innym przypadku średnio wygodne, ale podnosi nieco bezpieczeństwo, zwłaszcza jeśli wpuszczamy do swojej sieci różne obce urządzenia po Wi-Fi. Zabezpiecza przed ominięciem uwierzytelniania w przypadku błędów oprogramowania.
  2. Zmniejszenie mocy Wi-Fi – brak zasięgu oznacza brak możliwości zaatakowania sieci bezprzewodowej. Ale napastnik może mieć porządną antenę kierunkową… Tak czy inaczej, nie ma sensu zakłócać urządzeń sąsiadom – jeśli mamy przyzwoity sygnał to zwiększanie mocy nie poprawi parametrów naszej sieci.
  3. Wydzielenie osobnej sieci dla gości – czy to poprzez wirtualny access point, obecny w niektórych sprzętach, czy poprzez osobne urządzenie.
  4. Ukrycie widoczności sieci – moim zdaniem złudne zabezpieczenie. Atakujący i tak jest w stanie taką sieć wykryć, a może to utrudniać dołączanie urządzeń czy wybór najlepszego kanału.
  5. Ograniczenie dostępu na podstawie MAC adresu – kolejne złudne zabezpieczenie, bo MAC adresy można zmieniać. Niemniej trochę pomaga, bo nie każdy umie zmienić i nie każdy sprzęt/sterownik pozwala w prosty sposób na zmianę MAC. Wiąże się z koniecznością każdorazowego logowania na router i dopisywania MAC przy wpuszczaniu nowego urządzenia do sieci, więc niezbyt wygodne.

Hasła

Hasła powinny być możliwie długie (myślę, że w dzisiejszych czasach 14-16 znaków to rozsądne minimum), zawierać cyfry, wielkie i małe litery. Z uwagi na wpisywanie hasła do Wi-Fi na urządzeniach mobilnych, warto wziąć pod uwagę wygodę wpisywania, zwłaszcza, jeśli wpisujemy je często, na różnych urządzeniach. Znaki specjalne zwiększają bezpieczeństwo haseł, ale uważam, że lepiej (wygodniej i porównywalnie pod względem bezpieczeństwa) mieć hasło o kilka znaków dłuższe, niż ze znakami specjalnymi.

Przeglądy okresowe

Raz na jakiś czas – czy to kwartał, czy co pół roku – warto sprawdzić czy jest dostępne nowsze oprogramowanie dla routera, zmienić hasło do Wi-Fi. Jeśli korzystamy z kontroli dostępu na poziomie MAC adresu – warto od razu zweryfikować listę i usunąć zbędne urządzenia.

Rozważania o blokowaniu ekranu

Przy okazji trwającej dramy dotyczącej xscreensavera w Debianie[1] przypomniał mi się pokrewny temat, o którym miałem robić wpis jakiś czas temu. Chodzi o blokadę dostępu do komputera, niezależnie od używanego systemu (Windows, Linux, OS X). Tradycyjnie jest to jakiegoś rodzaju wygaszacz ekranu, który po pierwsze blokuje możliwość odczytu danych z ekranu, po drugie, blokuje możliwość wprowadzania danych do uruchomionych programów. Do odblokowania zwykle konieczne jest podanie przez użytkownika hasła do systemu.

Rozwiązanie znane jest od dawna i wydawać by się mogło, że to wystarczy, ale czy tak jest faktycznie? Coraz więcej danych jest wprowadzanych i odbieranych z komputera nie tylko przy pomocy klawiatury i ekranu, ale także przy pomocy innych urządzeń. Programy do komunikacji VoIP, czy to Skype, czy aplikacja dostępna przez przeglądarkę typu appear.in czy hubl.in, po zablokowaniu ekranu nadal działają. Umożliwiają i odsłuchiwanie połączonych osób, i przekazują dane z otoczenia do nich. Zarówno za pośrednictwem audio, jak i video. Blokada ekranu co prawda wyłączy możliwość podglądu naszego rozmówcy, ale już nie wyłączy naszego webcama…

Jak na razie nie wiem nic o alternatywach dla wygaszaczy ekranu, które w momencie aktywacji blokowałyby nie tylko klawiaturę i ekran, ale dodatkowo wyłączały webcam(y) oraz wyciszały (mute) audio[2]. Pobieżne testy urządzeń z Androidem pokazują, że także na nich problem jest aktualny, przynajmniej w zakresie dźwięku. Warto po prostu pamiętać, że zablokowany komputer czy telefon w naszym otoczeniu wcale nie musi być tak do końca zablokowany…

[1] Skomentowałem u developera na blogu i wystarczy, wpisu nie będzie, sytuacja jest IMHO żenująca, więc szkoda klawiatury – jeśli ktoś ma cierpliwość, to wystarczy śledzić podlinkowane źródła.

[2] Jeśli istnieją systemy z takimi rozwiązaniami, albo samodzielne aplikacje, to chętnie poznam – u nikogo z nowszym Windowsem nie widziałem takiego rozwiązania.

Włamanie na serwery Minta

Jak donosi blog Minta, atakujący wykradli bazę danych (pełną – hash hasła, adres email, wiadomości prywatne) użytkowników forum, udało im się też podmienić linki na stronie kierując do wyposażonego w backdoora ISO.

Z racji zamykania Joggera trochę przeglądałem stare wpisy i widzę, że to nie pierwszy raz i nic nowego[1]. W roku 2008 doszło do włamania na serwery Fedory oraz Red Hata. Wtedy atakującym udało się nawet podpisać pakiety SSH w Red Hacie, co uważam za groźniejsze. Włamanie na serwery Linux Mint przypomina mi zatem póki co bardziej to, co spotkało choćby TAILS, czyli jedynie naruszenie dystrybucyjnego „frontendu”, bez dostępu do kluczowych elementów dystrybucji.

Warto przypomnieć o sprawdzaniu podpisów pobranych ISO[2]. I nie chodzi mi o sumy kontrolne typu MD5 czy SHA1, które są zamieszczane na stronach WWW, a o podpisy GPG, które dobrze opisuje strona TAILS. Suma kontrolna weryfikuje jedynie brak przekłamań przy pobieraniu i zapisie. Pobieranie przy pomocy protokołu torrent również nie jest gwarancją autentyczności ISO! Pojawiają się informacje, że ISO Linuksa Mint pobrane przez torrent były bezpieczne, ale stało się tak tylko dlatego, że przypadku atakujący po prostu nie pomyśleli o publikacji zainfekowanej wersji ISO przez torrent i podmianie plików torrent na stronie.

[1] Widzę też, że kiedyś pisałem o takich drobiazgach na blogu, teraz bym pominął, gdybym nie znalazł tamtego wpisu… Czasy się zmieniają, ludzie się zmieniają nawet nar^Wblogi się zmieniają.

[2] Na temat kontenerów różnej maści tym razem będę litościwie milczał.