Debian SID jest czasem zepsuty

Niezbyt krótki wpis o urokach Linuksa na desktopie, o tym, że człowiek uczy się całe życie i o tym, czemu warto jednak korzystać z Debiana w wersji unstable AKA SID.

I przekornie zacznę od końca. Dawno temu przeczytałem świetny wpis o tym, dlaczego Debian unstable nie zasługuje na tę nazwę. Jak lubię Debiana i od dawna jest to mój podstawowy system na desktop, jeśli tylko mogę go używać (z polityką firmy się nie dyskutuje; nie każdy soft działa na Linuksie), tak używanie wersji stabilnej było nieco męczące, choćby ze względu na nieco stary soft. Przypominam, że było to w czasach, gdy backports nie były oficjalną częścią dystrybucji.

Radziłem sobie na różne sposoby – a to używając pakietów z wersji testing lub unstable, a to robiąc backporty. Jakoś to działało, ale wpis mi się spodobał i stwierdziłem, że dam szansę wersji unstable. Ku mojemu zaskoczeniu, zrobiło się dużo prościej i wcale nie mniej stabilnie. Rzekłbym nawet, że problemów z aktualizacją pakietów jest znacznie mniej, niż przy mieszaniu wersji. Nie to, że zawsze wszystko działa, ale konieczność downgrade pakietu, bo jakaś kluczowa funkcjonalność nie działa, zdarzyła mi się małe parę razy. W ciągu kilku lat.

No i właśnie, wróciłem z konfy, odpalam rano do kawy komputer, by sprawdzić pocztę i… nie wstał. Czarny ekran z kursorem, nawet nie migającym. Przejście do trybu tekstowego nie działa. I ciężko stwierdzić, która aktualizacja namieszała, bo zwykle usypiam laptopa, zamiast wyłączać. Smuteczek i zły moment.

W jakieś pół godziny nie udało mi się do niczego sensownego dojść, poszedłem do pracy. Po powrocie nie było wiele lepiej. Uruchomienie w single mode i aktualizacja pakietów nie pomogła, choć bardzo liczyłem na to.

Po krótkiej walce udało mi się za to ustalić, że wina leży w okolicy xorg. Tu słowo wyjaśnienia i ważna uwaga. Laptop to Dell Vostro 1440 i ma dwie karty graficzne. I zawsze były z nimi przygody, głównie za sprawą niedziałającego przełączania między nimi. Nie żeby mi jakoś specjalnie zależało na konkretnej – jak były działające sterowniki, to korzystałem z ATI, jeśli nie – z Intela, a przełączałem je przy pomocy zmiany konfiguracji w xorg.conf, dlatego w ogóle ten plik posiadam. Pamiętam, że kiedyś przestała działać mysz i klawiatura i musiałem dopisać stosowne sekcje w xorg.conf. I w ogóle przez lata zebrało się kilka wersji tych konfiguracji, chociaż gdzieś tak od dwóch korzytałem z tej samej.

W każdym razie, po nieco dłuższej walce z downgrade podejrzanych pakietów i zasięgnięciu języka na IRCu udało mi się uruchomić Xy, ale… znowu bez klawiatury i myszy. Dopisywanie stosownych sekcji w xorg.conf powodowało albo powrót do niedziałania grafiki, albo nie przynosiło efektów. Stwierdziłem, że pomysły mi się skończyły i pora na bardziej radykalne rozwiąznia, czyli sprawdzenie, jak też wygląda konfiguracja Xów i działanie pod Debianem live. I o dziwo nie miał najmniejszych problemów, mimo braku xorg.conf. Jednak Debian live jest oparty o wersję stabilną, nie unstable.

Wygenerowałem xorg.conf na live, potem jeszcze trochę poszukałem i znalazłem rozwiązanie. Okazało się, że wszystkie pakiety były w porządku, za to brakowało mi w systemie pakietu xserver-xorg-input-evdev – pewnie został usunięty przy ostatniej aktualizacji, a ja tego nie zauważyłem. Po jego doinstalowaniu zarówno klawiatura jak i mysz działają.

Pochwaliłem się na IRC (kanał debian-next na OFTC) i wywołałem spore zdziwienie. Po pierwsze, wszystko powinno działać bez xorg.conf. Za to warto mieć zainstalowane xserver-xorg-input-libinput oraz xserver-xorg-input-all, które to pakiety instalują się domyśnie przy instalacji xserver-xorg. Zapewne kiedyś były zainstalowane lecz usunąłem je przy jakichś problemach z aktualizacją pakietów – uroki SIDa. I stąd całe zamieszanie.

Piszę o tym, bo mimo wszystko polecam Debiana unstable na dekstop, a tego typu problemy to wyjątek. Nie zmienia faktu, że łącznie zeszły mi ze trzy godziny na przywrócenie pełnej funkcjonalności systemu. Pozostało mi doinstalowanie brakujących pakietów i wypróbowanie działania bez xorg.conf, ale chwilowo nie mam weny. Pewnie wkrótce zaktualizuję wpis.

UPDATE: Po doinstalowaniu obu brakujących pakietów i skasowaniu xorg.conf wszystko działa. Czyli całe zamieszanie z powodu przekombinowania było.

Termometr na USB

Dawno temu byłem zafascynowany prostym układem DS18S20, który działa za pośrednictwem 1-wire i umożliwia dokładny odczyt temperatury przez komputer. Schematów podłączenia termometru przez USB wtedy nie było, za to opisów podłączenia przez RS-232 była masa, koszt układu niewielki. Jedyne co powstrzymywało mnie wtedy przed uruchomieniem to… brak realnej potrzeby.

Potem sytuacja się zmieniła – port szeregowy zaczął w komputerach zanikać. A mnie coraz bardziej interesowała temperatura z wbudowanych czujników (płyta główna, dyski), a nie temperatura otoczenia. Były co prawda schematy jak to podłączyć przez USB, ale w stosunku do pierwowzoru rósł i poziom skomplikowania, i koszt.

Niedawno pojawiła się potrzeba (no dobra, powiedzmy, że potrzeba, bardziej pretekst), więc odświeżyłem temat. Okazało się, że istnieją tanie moduły PL2303HX USB UART, a także nieco nowsza wersja cyfrowych termometrów, oznaczona symbolem DS18B20. Różnica między wersjami w sumie pomijalna, z perspektywy tego wpisu. Każda z tych rzeczy to ok. 6 zł z dostawą (Allegro), a podłączenie jest jeszcze prostsze i nie wymaga żadnych dodatkowych elementów, jak widać na schemacie.

Do odczytu temperatury z termometru na USB służy digitemp. Opis użycia (zaczerpnięty stąd).

Instalacja pakietu:

apt-get install digitemp

Skanowanie układów:

digitemp_DS9097 -i -s /dev/ttyUSB0

Odczyt wartości:

digitemp_DS9097 -a

Bardziej zależało mi na sprawdzeniu, czy taka prosta wersja faktycznie będzie działać – w wielu miejscach podawane są bardziej skomplikowane schematy. Faktycznie, działa. Rozwiązanie zlutowane na krótko, bez żadnego przewodu ma jednak tę wadę, że moduł PL2303HX grzeje się na tyle, że wpływa na odczyt temperatury. Myślę, że ok. 10 cm kabla załatwi temat, ale gdyby ktoś był zainteresowany to można pomyśleć od razu o kupnie nieznacznie droższej wersji wodoodpornej, z przewodem. Mi akurat zależało żeby kabel się nie pałętał, ale wersję z kablem można zawsze skrócić…

Oczywiście gdyby ktoś chciał całkiem nowocześnie, to teraz czujniki temperatury montuje się do ESP8266 i odczytuje po WiFi. Tyle, że w moim wypadku to byłoby niewygodne. Miałbym problem z zasilaniem, a dane i tak mają trafić do pełnoprawnego komputera, ew. do SoC z Linuksem.

Gdyby ktoś bał się, że blog skręca całkiem w tematy elektroniczne – bez obaw, będzie najwyżej parę wpisów. I raczej w ramach wspomnienia o czymś, niż jako podstawowa tematyka.

Zasilaczowe perypetie cz. 1 – zasilacz do laptopa Dell

Na urlopie któregoś wieczora włączyłem laptopa (Dell Vostro 1440), a ten powitał mnie przy starcie komunikatem, że nie rozpoznał zasilacza. Dałem kontynuuj i myślałem, że na tym się skończy, ale szybko stwierdziłem, że to za mało. Laptop działał, ale bateria się nie ładowała. Dodatkowo, procesor działał z najniższym możliwym taktowaniem, czyli odpowiednik trybu powersave. Niezbyt komfortowe, delikatnie mówiąc. Sprzęt ma swoje lata (dokładnie pięć). Choć nie był zbyt intensywnie używany, to na urlopie po prostu wrzucałem zasilacz do plecaka. Stwierdziłem, więc że może gdzieś się kabel złamał.

Próbowałem poruszać kablem w co bardziej newralgicznych miejscach, ale bez rezultatu. Ponieważ wiedziałem, że zasilacz jest sprawny, postanowiłem poczytać o wewnętrznej żyle, służącej do sygnalizacji. Z innych zabaw z zasilaczami do laptopów wiedziałem, że jest tam obecne napięcie. Liczyłem, że to tylko prosty dodatek i jest zmostkowane z plusem. Postanowiłem zapytać znajomych, czy tak jest faktycznie. Gdyby tak było, to plan był prosty: wziąć wtyczkę i gniazdo i zrobić przedłużacz. Taki, który jednocześnie będzie mostkował plus z tą wewnętrzną żyłą.

Niestety, szybkie rozpytanie i rzut oka w wyszukiwarkę ujawniły, że jest to nieco bardziej skomplikowane. Jeśli chodzi o zasilacz Dell, to wewnętrzna żyła służy do komunikacji 1-wire zasilacza z laptopem. Natomiast sama usterka faktycznie jest popularna. Na tyle, że można kupić gotowe kable do przylutowania w zasilaczu. Tyle, że wspomniana przejściówka byłaby wielokrotnego użytku i prostsza w montażu…

Postanowiłem zmodyfikować podejście i zobaczyć, czy da się tani zrobić oszusta, czyli przedłużacz jak wyżej, ale udający zasilacz. Czyli trzeba by doczytać o komunikacji 1-wire na linii zasilacz-laptop i układach, które ją realizują. Już rozmyślałem, kto ze znajomych ma oscyloskop, ale sprawa okazała się o wiele prostsza. Ktoś już sprawdził komunikację, opisał format, a nawet zamieścił kod źródłowy i schematy. Tutaj znajdziecie cykl bardzo interesujących wpisów nt. komunikacji laptopów Dell z zasilaczami (oczywiście po angielsku) oraz repo GitHub. Jak widać autor również wpadł na pomysł przejściówki, tyle, że motywowany nieco inną potrzebą.

A jak się sprawa zakończyła u mnie? Nie zależy mi na debugu i zabawie, więc powyższe rozwiązanie nie bardzo ma sens ekonomiczny. Stosowne chipy do komunikacji 1-wire co prawda nie są drogie, bo – jeśli dobrze pamiętam – wychodziło ok. 2 zł za sztukę, ale w paczkach po 5-10 sztuk i przy sprowadzaniu z Chin. Dodatkowo trzeba jeszcze je zaprogramować, programator jest dość drogi, a nikt posiadający takie urządzenie nie przychodził mi do głowy.

Korzystanie z laptopa na najniższym taktowaniu było zauważalnie męczące. Nie bylem pewny, czy uda mi się otworzyć zasilacz w taki sposób, że złożę go z powrotem. Nie miałem te pewności, czy faktycznie chodzi o kabel, czy też może o uszkodzony układ do komunikacji. Ostatecznie szybko kupiłem zastępczy zasilacz oraz… dwa kable. Planuję spróbować zreanimować stary zasilacz przez wymianę kabla – przy odrobinie szczęścia na parę lat starczy, a przejściówka… może innym razem. Kable dwa, bo od sprzedawcy zasilacza, więc wysyłka gratis, a kosztowały niecałe 5 zł za sztukę.

Przy okazji: otworzyć zasilacz Dell do laptopa można wkładając nóż w szczelinę i delikatnie pukając w niego młotkiem. Sposób jest niestety inwazyjny, bo są one klejone. Po naprawie trzeba albo skleić klejem (wersja trwała/ładna), albo złożyć i brzydko skleić taśmą z wierzchu.