Sprawdzanie dysku USB w Debianie.

O tym, że warto monitorować stan dysku, nie trzeba – mam nadzieję – nikogo przekonywać. Wystarczy tylko dodać, że wczesne wykrycie anomalii może pozwolić na proste i bezpiecznie skopiowanie wszystkich danych. Jeśli ktoś nie chce lub nie czuje się na siłach we wnikanie w dobrze opisane na wiki parametry S.M.A.R.T, to jako wariant minimum proponuję przyjąć, że jakakolwiek różna od zera wartość dla Reallocated Sectors Count jest sygnałem, że warto szybko zrobić backup danych. A już na pewno warto spisać dysk na straty, jeśli ta wartość rośnie.

Jeśli chodzi o desktopy, to – jak podpowiada ike w komentarzu – dysk można sprawdzić korzystając z gsmartcontrol (zapewne dostępne w repozytorium pakietów dla Twojej dystrybucji). Na pewno wygodniejsze i łatwiejsze rozwiązanie.

Pisałem już o odczycie S.M.A.R.T w Debianie dla dysków w kieszeniach USB. W zasadzie temat wyglądał na wyczerpany, bo nowe smartmontools obsługują dyski w kieszeniach USB, ale… nie do końca. Niedawno miałem do czynienia z dwiema kieszeniami USB dla dysków 2,5″ – na jednej smartmontools nie umiało sprawdzić stanu dysku, na drugiej działało bez problemu.

Przeszedł bym nad tym do porządku dziennego, szczególnie, że żadna z kieszeni nie była moja, ale okazało się, że moja kieszeń 3,5″ też nie pozwala na sprawdzenie stanu dysku tak po prostu:

smartctl -a /dev/sdb
smartctl 5.40 2010-07-12 r3124 [i686-pc-linux-gnu] (local build)
Copyright (C) 2002-10 by Bruce Allen, http://smartmontools.sourceforge.net

/dev/sdb: Unsupported USB bridge [0x04b4:0x6830 (0x001)]
Smartctl: please specify device type with the -d option.

Zatem jak sprawdzić dysk w kieszeni USB? Okazało się, że opcji do -d w smartmontools jest nieco więcej. Ten wpis podsunął rozwiązanie problemu, jest nim dodanie parametru -d usbcypress. Czyli ostatecznie komenda to:

smartctl -a -d usbcypress /dev/sdb

Wynik lsusb dla mojej kieszeni USB:

Bus 001 Device 002: ID 04b4:6830 Cypress Semiconductor Corp. CY7C68300A EZ-USB AT2 USB 2.0 to ATA/ATAPI

Podobno dość popularny producent chipsetów. Dla wyczerpania tematu – chyba wszystkie sprzętowe kontrolery RAID (przynajmniej znane mi) również pozwalają na sprawdzanie S.M.A.R.T dla dysków SATA. Też warto sprawdzać, bo można dostrzec nadchodzący błąd wcześniej, niż zgłosi go kontroler…

Odczyt S.M.A.R.T. via USB w Debian Lenny.

Dyski potrafią się sypnąć – pewnie każdemu zdarzyło się odzyskiwać dane z dysku, który „umarł”. Dyski mechaniczne posiadają jednak bardzo przyjemną cechę, która może zapobiec utracie danych, czyli tytułowy S.M.A.R.T.. Tylko, że… nie działa w przypadku dysków podłączonych po USB. Przynajmniej w Debianie Lenny. Przynajmniej domyślnie.

Wikipedii przepisywać nie ma sensu, więc krótko: pod każdym systemem dostępny jest pakiet narzędzi smartmontools. Do niedawna pakiet obsługiwał dyski IDE, SCSI oraz SATA. Natomiast bezradny był w przypadku dysków podłączanych przez USB (przynajmniej pod Linuksem), co znacznie ograniczało jego skuteczność.

Byłem przekonany, że to kwestia protokołu, ale przy okazji rozmowy okazało się, że da się, co więcej, niektórze narzędzia pod Windows umieją to zrobić. Linux jak zwykle w tyle? Okazuje się, że niekoniecznie. Co prawda wersja z Debiana Lenny nie potrafi odczytać stanu dysku podłączonego po USB, ale wersja z testinga – jak najbardziej.

Pakiet jest dostępny w backportach, a dla tych, którzy wolą zrobić sami informacja – samodzielnie backportuje się trywialnie. Wystarczy dodać do /etc/apt/sources.list repozytoria ze źródłami dla testing, pobrać źródła smartmontools oraz libcap-ng w wersji dla testing (wajig source smartmontools; wajig source libcap-ng), przebudować na Lennym (dpkg-buildpackage) najpierw libcap-ng, zainstalować otrzymane libcap-ng0_0.6.2-4_i386.deb oraz libcap-ng-dev_0.6.2-4_i386.deb, następnie zbudować smartmontools. Tak naprawdę do działania potrzebne są tylko libcap-ng0_0.6.2-4_i386.deb oraz smartmontools_5.39.1+svn3060-1_i386.deb). I to wszystko. Od tej pory działa smartctl -A /dev/sda, gdzie sda to dysk w kieszeni USB.

Przydatna sprawa, zwłaszcza, że w nowym routerku dysk w kieszeni jest dość krytyczny – wszak wszystkie katalogi, które muszą być dostępne do zapisu są właśnie na nim…

PS. Podziękowania dla peceta za informację o tej zmianie w smartmontools.